شعارهای خوب و عمل زشت

سخن در باب حکمت صد و پنجاهم نهج‌البلاغه بود که کسی از حضرت علی(ع) درخواست پند و نصیحت کرد. حضرت به او فرمود از کسانی نباش که آخرت را بدون عمل آرزو دارند و توبه را به تأخیر می‌اندازند. حضرت علی(ع) در سومین جمله از آن گفتار نورانی فرمود از کسانی نباش که شعارهای خوب می‌دهند و عمل زشت به نمایش می‌گذارند.

من و شما دیده‌ایم کسانی‌ را که با سخنان نیکو و دلنشین، جایگاهی را برای خود فراهم می‌کنند اما با اعمال نامقبول و ناپسند شعارهای زیبای خودشان را هم زیر سؤال می‌برند. زشتی تفاوت قول و عمل عیان‌تر از آن چیزی است که لازم به گفتن باشد.

فریاد حافظ هم بلند است و می‌گوید «واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند/ چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند» این سخن به دلیل زشتی تظاهر و ریاکاری است. حضرت علی(ع) به کسی‌که به او مراجعه کرده بود فرمود از کسانی نباش که «یَقُولُ فِی الدُّنْیَا بِقَوْلِ الزَّاهِدِینَ وَ یَعْمَلُ فِیهَا بِعَمَلِ الرَّاغِبِینَ» یعنی کسانی‌که در دنیا چونان زاهدان، سخن می‌گویند، اما در رفتار همانند دنیا پرستان هستند.

این موعظه حضرت علی(ع) انعکاسی از آن آیه تکان‌دهنده است که خداوند فرمود: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‏‌اید چرا چیزی می‏‌گویید که انجام نمی‏‌دهید، نزد خدا سخت ناپسند است که چیزی را بگویید و انجام ندهید» (الصف/ ۲ و ۳)

* منتشر شده در خبرگزاری ایکنا