رئیس جمهوری قزاقستان:به پلیس فرمان تیر بدون اخطار و مجوز کشتن دادهایم/احتمال فرار نظربایف شدت گرفت/آلماتی شهر ارواح شد
رئیس جمهوری قزاقستان اعلام کرد: «گفتوگویی در کار نیست، راهزنان مسلح را نابود میکنیم.»
به گزارش خبرآنلاین، تازه ترین تحولات ناآرامیهای قزاقستان را به نقل از رسانهها را از نظر میگذرانید:
یورونیوز نوشت: در حالیکه درگیری میان پلیس و معترضان شامگاه پنجشنبه در آلماتی پایتخت قزاقستان ادامه یافت، قاسم ژمات توکایف، رئیس جمهوری این کشور روز جمعه با رد درخواستهای جامعه جهانی و همچنین روسیه برای مذاکره میان دولت و معترضان اعلام کرد: «گفتوگویی در کار نیست، راهزنان مسلح را نابود میکنیم.»
اعتراضات گسترده به افزایش بهای سوخت از روز یکشنبه دوم ژانویه در چند شهرستان قزاقستان آغاز شد و به سرعت به آلماتی، پایتخت رسید. معترضان نماینده و گرایش سیاسی مشخصی ندارند. با وجود انحلال کابینه و تعیین سقف برای قیمت سوخت، اعتراضات در روزهای گذشته همچنان ادامه پیدا کرد.
روسیه و متحدانش در سازمان پیمان امنیت جمعی روز پنجشنبه و به درخواست قزاقستان، نیروی نظامی به این کشور اعزام کردند.
در سرخط اخبار می خوانیم: * شش روز پس از آغاز ناآرامیها در قزاقستان، رئیس جمهوری این کشور با رد احتمال گفتوگو با معترضان، از صدور دستور شلیک به قصد کشتن با هدف پایان دادن به آشوبها در این کشور خبر داد
*وزارت کشور قزاقستان میگوید در جریان ناآرامیها تاکنون ۱۸ مامور امنیتی و ۲۶ معترض کشته و بیش از ۸۰۰ نفر زخمی شده اند. به گفته همین منبع، نزدیک به ۳هزار نفر هم در تظاهرات روزهای گذشته بازداشت شده اند. *مقامهای اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه و بریتانیا خواستار توقف خشونتها، آغاز گفتوگو برای دستیابی به راهحلی صلح آمیز و خویشتنداری دولت قزاقستان و معترضان شدند. *جمهوری خلق چین قاطعیت حکومت قزاقستان در برخورد با معترضان را ستود.
*سازمان پیمان امنیت جمعی روز پنجشنبه یک کاروان با ۴ هزار نیروی نظامی به قزاقستان اعزام کرد.
آخرین گزارشها از تلفات جانی و ناآرامیهای قزاقستان؛ آلماتی «شهر ارواح» شده است
روزنامهنگاران خبرگزاری فرانسه روز جمعه و به دنبال شورش، ناآرامی و خشونتهای چند روز اخیر در قزاقستان خصوصا در آلماتی، پایتخت پیشین این کشور را همچون «شهر ارواح » توصیف کردند که در آن اکثر بانکها، سوپرمارکتها و رستورانها همچنان بستهاند.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، شهر آلماتی همچنان پر از لاشه خودروهای سوخته است و خودروهای زرهی پلیس در خیابانها گشتزنی میکنند.
قاسم ژُمارت توکایف، رئیس جمهوری قزاقستان میگوید آلماتی توسط «۲۰ هزار راهزن» تحت حمله قرار گرفته است و «افرادی خاص از خارج کشور» این بحران را گریبانگیر کشورش کردهاند.
وی در آخرین اظهار نظرهایش اطمینان داد که اگرچه «"عملیات ضد تروریستی ادامه دارد» اما نظم «تا حدود زیادی در همه مناطق برقرار شده است».
مقامات قزاقستان در خصوص آخرین تلفات جانی ناآرامیها از کشته شدن ۲۶ نفر خبر داده و از آنها بعنوان «جنایتکاران مسلح» نام بردند. به گفته مقامات رسمی این کشور تا کنون ۱۸ نیروی امنیتی این کشور در درگیریها کشته و ۷۴۸ نفر از آنان زخمی شدهاند. بنا به اعلام دولت قزاقستان، تاکنون بیش از ۳ هزار ۸۰۰ نفر دستگیر شدهاند. همزمان گفته میشود فردگاه آلماتی دستکم تا روز یکشنبه بسته خواهد ماند. برخی رسانههای قزاقستان نیز ادعا میکنند که نورسلطان نظربایف، رئیس جمهوری پیشین، که توکایف دست نشانده و دستپرورده او خوانده میشود و گفته میشود همچنان خیمهگردان سیاست و دولت افغانستان است، به همراه خانوادهاش قزاقستان را ترک کرده است. یورونیوز فارسی در فقدان گزارش خبرگزاریهای بیطرف و مستقل، شمار تلفات جانی و بازداشت شدگان توسط مقامات قزاقستان و نیز اخبار مرتبط با خروج آقای نظربایف از این کشور را رد یا تایید نمیکند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیر امور خارجه قزاقستان گفتگو کرد
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه ۷ ژانویه با «مختار تلئو بردی»، وزیر امور خارجه قزاقستان در خصوص تحولات و نارآرامیهای چند روز اخیر در قزاقستان گفتگویی تلفنی کرد.
آقای بورل در این گفتگو با بیان این که اتحادیه اروپا اوضاع قزاقستان را رصد میکند و خواهان تضمین حقوق و امنیت شهروندان این کشور است گفت که اتحادیه اروپا برای کمک به تنشزدایی و برقراری ثبات در این کشور آماده است.
قرقیزستان به قزاقستان سرباز و خودروی نظامی گسیل کرد
قرقیزستان در پاسخ به درخواست کمک قاسم ژُمارت توکایف، رئیس جمهوری قزاقستان و در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی،۱۵۰ سرباز و ۱۹ خودرو از جمله خودروهای زرهی به قزاقستان گسیل کرد.
این نیروها و تجهیزات تحت عنوان «نیروهای حافظ صلح» و برای آنچه که ثبیت اوضاع و کنترل شورشها و اعتراضات در کشور همسایه خوانده میشود به قزاقستان اعزام شدهاند. ماموریت این نیروها حفاظت از تأسیسات استراتژیک قزاقستان اعلام شده است.
قرقیزستان، از اعضای دائمی سازمان پیمان امنیت جمعی است، پیمان و سازمانی که رهبری آن با روسیه است.
رهبر اپوزیسیون قزاقستان غرب را به مقابله با روسیه در کشورش فراخواند
یک وزیر سابق که اکنون رهبر اپوزیسیون قزاقستان است، به رویترز گفت که غرب باید قزاقستان را از مدار مسکو خارج کند، در غیر این صورت ولادیمیر پوتین، این کشور آسیای میانه را به ساختاری مانند "اتحاد جماهیر شوروی" خواهد کشاند.
به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، اعتراضاتی که در واکنش به افزایش قیمت سوخت آغاز شد، به جنبشی گسترده علیه نورسلطان نظربایف تبدیل شد؛ کسی که در سال ۲۰۱۹ پس از چندین دهه از سمت ریاست جمهوری کنارهگیری کرد، اما همچنان بهعنوان قدرت واقعی قزاقستان باقی مانده است.
قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهوری قزاقستان و جانشین منتخب نظربایف، نیروهایی را از روسیه به عنوان بخشی از ائتلاف تحت رهبری مسکو موسوم به "سازمان پیمان امنیت جمعی" (CSTO) فراخوانده است.
مختار آبلیازوف، بانکدار و وزیر دولت سابق که رهبری جنبش اپوزیسیون "انتخاب دموکراتیک قزاقستان" را بر عهده دارد، اعلام کرد که غرب باید وارد این نبرد شود.
آبلیازوف به این خبرگزاری اظهار کرد: اگر چنین چیزی صورت نگیرد، قزاقستان همانند بلاروس خواهد شد و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، با روش و قاعدهای خاص اهداف و برنامهاش را مبنی بر بازآفرینی ساختاری همچون اتحاد جماهیر شوروری تحمیل خواهد کرد. غرب باید قزاقستان را با زور و اجبار از روسیه جدا کند.
این سیاستمدار قزاق افزود: روسیه پیشتر از این وارد کشور شده و نیروهای خود را اعزام کرده است. "سازمان پیمان امنیت جمعی" خود روسیه است. این یک "اشغال" توسط روسیه است.
آبلیازوف درخصوص اینکه چگونه غرب باید قزاقستان را از مدار روسیه جدا کند و یا اینکه آیا باید به زور و اجبار متوسل شود یا خیر، اظهار نظر نکرد.
قزاقستان، از جمهوریهای سابق شوروی، بین روسیه، چین، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان قرار گرفته است.
آبلیازوف ۵۸ ساله که به طور غیابی در قزاقستان به اتهام کلاهبرداری، اختلاس و سازماندهی یک قتل محکوم شده است، در فرانسه زندگی میکند و در آنجا به او وضعیت پناهندگی داده شده است. او اتهامات علیه خود در قزاقستان و روسیه را با "انگیزه سیاسی" دانسته و رد کرده است.
وی همچنین توکایف را به عنوان "اسباب و وسایل" نظربایف، رئیس جمهوری قبلی قزاقستان توصیف کرد.
آبلیازوف گفت: من خودم را به عنوان رهبر این اپوزیسیون میبینیم. هر روز معترضان با من تماس میگیرند و از من میپرسند که چه کاری باید انجام دهند. آمادهام در صورت تشدید اعتراضات برای ریاست دولت موقت به قزاقستان بروم.
این مقام سابق قزاقستان گفت: من حاضرم بازگردم زیرا مردم دائما از من میپرسند چه زمانی برمیگردم و مرا به خاطر عدم بازگشت به رهبری تظاهرات سرزنش میکنند، اما از آن جایی که روسیه مرا به ۱۵ سال زندان و قزاقستان به حبس ابد محکوم کرده است، این مردم نمیدانند که بازگشت برای من تا چه حد دشوار خواهد بود.
آبلیازوف اظهارنظرها مبنی بر حمایت مالی غرب از معترضان را رد کرد؛ در عین حال، او از کشورهای غربی خواست تا در آنچه که در قزاقستان در جریان است، مداخله کنند تا جلوی نزدیک شدن این جمهوری به روسیه را بگیرند.
بلینکن: روسیه به آسانی از قزاقستان خارج نخواهد شد
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در آخرین اظهار نظر خود پیرامون ناآرامیها و مداخله نظامی روسیه در قزاقستان گفت که متقاعد کردن روسها به خروج از این کشور بحرانزاده «بسیار دشوار» خواهد بود. وزیر امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در واشنگتن گفت: «درسی از تاریخ اخیر این است که وقتی روسها به خانه میآیند، بدرقه آنها به بیرون [از خانه و کشور] گاهی بسیار دشوار میشود». وی افزود: «به باور من، مقامات و دولت قزاقستان مطمئناً در موقعیتی هستند که میتوانند این تظاهرات را به درستی مدیریت کنند و در عین احترام به حقوق تظاهراتکنندگان نظم را برقرار کنند. بنابراین من از درک کامل این موضوع که دلیل نیاز آنها به 'کمک خارجی' در چیست، عاجزم.»
آمریکا کارکنان غیر ضروری سفارتش در قزاقستان را خارج میکند
در میان تنشهای کنونی و اعلام حالت فوقالعاده در قزاقستان، آمریکا با خروج داوطلبانه کارمندان غیرضروری دولت آمریکا و اعضای خانواده سرکنسولگری در شهر آلماتی قزاقستان موافقت کرده است.
خبرگزاری رویترز نوشت: وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: شهروندان آمریکایی در قزاقستان باید بدانند که "اعتراضات خشونت آمیز" ممکن است بهشدت توانایی سفارت آمریکا را درخصوص تامین خدمات کنسولی از جمله کمک به شهروندان آمریکایی در حال خروج از قزاقستان، تحت تاثیر قرار دهد.
رایزنی لوکاشنکو و نظربایف در بحبوحه اعتراضات مردمی قزاقها
در همین حال خبرگزاری دولتی بلاروس از گفتوگوی تلفنی الکساندر لوکاشنکو و نورسلطان نظربایف که هدف خشم اعتراضات قزاقها قرار گرفته است، خبر داد.
ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز نوشت: این رایزنی تلفنی روز جمعه الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهوری بلاروس و نورسلطان نظربایف، رهبر پیشین قزاقستان در شرایطی انجام شد که این کشور آسیای میانه با اعتراضات ضد دولتی مواجه شده است.
از زمان آغاز اعتراضات در قزاقستان، این اولین مرتبهای است که به نام نظربایف اشاره میشود. گرچه او در سال ۲۰۱۶ از ریاست جمهوری کنار رفت اما همچنان نقش قدرتمندی در پشت صحنه ایفا کرده و ریاست شورای امنیت قزاقستان را بر عهده داشت.
قاسم جومارت توکایف، رئیسجمهوری کنونی قزاقستان چهارشنبه گذشته او را از این سمت کنار گذاشت و این تحولات پس از آن رخ داد که اعتراضات به تمام شهرها کشیده شد.
خبرگزاری بلتا گزارش داد که لوکاشنکو و نظربایف "با جزئیات درباره امور دولتی در قزاقستان" رایزنی کردند، اما اطلاعات بیشتری منتشر نشده است.
سربازان پیمان امنیت جمعی از کدام کشورها به قزاقستان اعزام شدند؟
یورونیوز نوشت: رسانههای دولتی و نیمه دولتی روسیه میگویند در کاروان نظامی پیمان امنیت جمعی سه هزار روس، ۵۰۰ بلاروس، ۲۰۰ نفر از تاجیکستان، ۱۵۰ نفر از قرقیزستان و ۱۰۰ نفر از ارمنستان حضور دارند. علاوه بر روسیه، رسانههای بلاروس و ارمنستان هم روز جمعه تصاویری از اعزام نیروهای نظامی خود به قزاقستان منتشر کردند.
دعوت سازمان ملل از طرفهای درگیر در قزاقستان برای مذاکره
همچنین سازمان ملل خواستار رعایت حقوق بشر و استانداردهای بین المللی در برقراری نظم در قزاقستان شد که نزدیک به یک هفته است شاهد ناآرامی و خشونت است.
ایسنا، به نقل از الجزیره نوشت: استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در یک کنفرانس مطبوعاتی که روز جمعه در نیویورک برگزار شد، با اظهار نظر درباره دستور قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان به نیروهای ارتش برای تیراندازی به افرادی او به عنوان "تروریست" توصیف کرد، بدون هرگونه هشدار قبلی، از مقامات قزاقستان خواست به حقوق بشر و استانداردهای بین المللی احترام بگذارند.
وی از طرفهای درگیر در قزاقستان خواست تا خویشتندار بوده، از خشونت پرهیز و گفتگو برای حل بحران فعلی را آغاز کنند.
روسیه نیز به نوبه خود با بیان اینکه آنچه در قزاقستان اتفاق میافتد، «تلاش خارجی برای تضعیف امنیت» است اعلام کرد از حل مسالمتآمیز بحران در این کشور در چارچوب قانون و از طریق گفتوگو حمایت میکند.
الکساندر گروشکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت که کشورش به توانایی قزاقستان برای مقابله با مشکلات خود اطمینان دارد.
روزجمعه هم، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در تماس با همتای قزاق خود حمایت کامل ایالات متحده از نهادهای قانون اساسی قزاقستان و آزادی رسانهها را تجدید کرد و خواستار راه حلی مسالمت آمیز برای بحران با رعایت حقوق اساسی شد.
با این حال، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید گفت که دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، اوضاع قزاقستان را زیر نظر دارد.
ساکی همچنین گفت که بایدن گزارش ها مبنی بر اعزام نیروهای سازمان پیمان امنیت جمعی به این کشور را به دقت رصد میکند.
مقامات قزاقستان پیشتر گفته بودند که یک نیروی حافظ صلح سازمان پیمان امنیت جمعی به خواست توکایف وارد این کشور می شوند، اما در درگیریها شرکت نمیکنند.
سازمان پیمان امنیت جمعی هم تاکید کرد که وظیفه این نیرو سرکوب معترضان نیست، بلکه کمک به قزاقستان برای حفاظت از تاسیسات حیاتی است و تاکید کرد که رویدادهای این کشور یک تهدید واقعی برای امنیت و حاکمیت کشور است.
سخنگوی وزارت خارجه چین نیز جمعه گفت که این رویدادها یک امر داخلی است و مقامات قزاق می توانند به درستی با آن برخورد کنند.
این درحالی است که لیز تراس، وزیر امور خارجه انگلیس نگرانی شدید خود را در مورد ناآرامی در قزاقستان ابراز کرد و گفت که دولت او از نزدیک اوضاع را زیر نظر دارد.
طالبان: از ناآرامیها در قزاقستان نگرانیم
وزارت امور خارجه امارت اسلامی افغانستان (طالبان) روز پنجشنبه با انتشار چند پیام توییتری از ادامه ناآرامیها در قزاقستان ابراز نگرانی کرد.
به گزارش افقنیوز وزارت امور خارجه افغانستان از دولت و معترضان خواست تا «مشکلات موجود را از راه گفتگو و تفاهم حل کنند و ثبات و آرامی را به کشور خود برگردانند». دولت طالبان که هنوز از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده میگوید افغانستان «یک کشور همسایه و شریک تجارتی» قزاقستان، از نا آرامی اخیر در این کشور نگران است.
امارت اسلامی افغانستان میگوید: «امنیت و ثبات سیاسی در منطقه شرط اساسی برای رشد اقتصادی و تجارتی و زندگی مرفه مردم» است.
تاکید رهبران اروپایی بر بازگشت فوری آرامش و حفظ استقلال قزاقستان
جوزپ بورل، رئیس بخش سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به اعزام نیروی نظامی خارجی به قزاقستان، خواستار حفظ استقلال و حاکمیت ملی این کشور شد. کریستین هوفرمن، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان در واکنش به گفتههای رئیس جمهوری قزاقستان گفت: «خشونت هیچگاه راه حل مناسب هیچ مشکلی نبوده است.» خانم هوفرمن دولت و معترضان در قزاقستان را به خوشتنداری و گفتوگو برای دستیابی به یک راه حل صلح آمیز فرا خواند. رئیس جمهوری قزاقستان پیشتر فرض گفتوگو با معترضان را به کلی رد کرده بود. امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا روز جمعه در پاریس خواستار پایان خشونت در قزاقستان شدند. خانم فن در لاین گفت: «من دو طرف را به خویشتنداری و تلاش برای پایان دادن به خشونتها فرا میخوانم. حقوق و امنیت شهروندان باید مقدم بر هر چیزی باشد.»
رئیس جمهوری چین رویکرد «محکم» قزاقستان در برخورد با «ناآرامیها» را ستود
شی جینپینگ، رئیس جمهوری خلق چین روز جمعه با ارسال پیامی به قاسم ژُمارت توکایف، همتای قزاقستانی خود اقدامات و رویکرد محکم این کشور در قبال معترضان را «بسیار مسئولانه» توصیف کرد و ستود. خبرگزاری فرانسه این خبر را به نقل از رسانههای داخلی قزاقستان گزارش کرده است. براساس این گزارش رئیس جمهوری چین در پیام خود به آقای توکایف آورده است: «شما موازین محکمی را در قالبی سرنوشتساز در موقعیتی حساس و دشوار اتخاذ کردید. توانستید اوضاع را به سرعت آرام کنید و به این ترتیب مسئولیت بالا و حس وظیفه خود را در قبال سرزمین و مردمتان ثابت کردید. چین پس از روسیه بزرگترین شریک و متحد قزاقستان به شمار میرود.
نشست اضطراری وزرای خارجه سازمان کشورهای ترک برای بررسی تحولات قزاقستان
خبرگزاری آناتولی گزارش داد نشست اضطراری وزرای امور خارجه سازمان کشورهای ترک از طریق ویدیوکنفرانس در راستای بررسی تحولات قزاقستان روز یازدهم ژانویه برگزار خواهد شد.
بنا بر این گزارش مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه و مختار تیلوبردی، همتای قزاقستانی وی پیشتر در خصوص تحولات این کشور تلفنی گفتوگوکردند. روز گذشته هم سازمان کشورهای ترک با صدور بیانیهای ضمن حمایت از دولت قزاقستان، خواستار پایان فوری ناآرامی در این کشور شده بود. به گزارش خبرآنلاین، نیروهای امنیتی قزاقستان روز جمعه ظاهرا خیابانهای آلماتی، بزرگترین شهر این کشور را به کنترل خود درآوردند. یک روز پیش از آن هم نیروهای روس به منظور احیای نظم بعد از چند روز خشونت که دهها کشته بر جای گذاشته و حین آن چندین ساختمان خسارت دید، وارد قزاقستان شدند.
لوکاشنکو هم سال گذشته با اعتراضات خیابانی گسترده روبرو شد که به دنبال برگزاری یک انتخابات جنجالی به راه افتاد. او هم برای ماندن در قدرت به کمک نظامی و مالی روسیه روی آورد.
در همین حال مکان حضور نظربایف مشخص نیست و گزارشهای ضد و نقیضی هست که شاید او قزاقستان را ترک کرده یا قصد خروج از این کشور را دارد. نظربایف ۸۱ ساله از زمان استقلال این کشور از شوروی در ۱۹۹۱ بر سیاست این کشور غنی از نفت سلطه داشته است. در جریان ناآرامیها، معترضان شعارهایی علیه او سر میدهند.
نظربایف حدود سه دهه با مشتی آهنین بر قزاقستان حکومت کرد و در آن دوره، صدها میلیارد دلار سرمایه خارجی در بخش انرژی و فلزات جذب کرده و با مهارت مناسبات با همسایگان قدرتمندی چون روسیه و چین را متوازن کرد. اما او هیچ مخالفتی را تحمل نمیکرد و از سوی کشورهای غربی و گروههای حقوق بشری به نقض آزادیهای دموکراتیک متهم میشد. گمان میرود بیشتر اقتصاد قزاقستان در کنترل خانواده او باشد.
310 310