دستگاهی که امروزه به جای داربست در بیشتر پروژه‌ها مشاهده می‌کنید، “کلایمر” نام دارد. ایمنی این دستگاه از داربست بیشتر است و باعث سهولت در کار میشود. در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با کلایمر، کاربردها و انواع کلایمر ساختمانی بیشتر آشنا کنیم.
اجاره کلایمر ساختمانی چیست؟
دستگاه اجاره کلایمر(Climber) نوعی بالابر ساختمانی است که دارای سبدی مخصوص به طول حداقل 2 و حداکثر 6 متر است. این دستگاه در برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع، برای جابه‌جایی افراد و تجهیزات، تعمیر و نگهداری و نظافت و ساخت نمای ساختمان کاربرد دارد. همچنین از این دستگاه می‌توان در صنایعی از قبیل پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، سد و پل‌سازی بهره برد. اجاره کلایمر به وسیله موتورهایی که با سیم بکسل به پایه‌های نگهدارنده متصل است، حرکت می‌کند.
قطعات تشکیل‌دهنده کلایمر
کلایمرها در مدل‌ها و ظرفیت‌های متفاوتی تولید می‌شوند؛ اما همگی کاربرد و عملکردی یکسان دارند. هر کلایمر از 7 قطعه اصلی تشکیل شده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
موتور(وینچ)
موتور یا وینچ، اصلیترین و پرهزینه‌ترین قطعه یک کلایمر است و دارای دو نوع دستی و برقی است که براساس ظرفیت مدنظر و سرعت دلخواه کلایمر، یکی از این دو نوع موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سبد(پلتفرم)
سبد یا پلتفرم کلایمر ساختمانی، محفظه‌ای است برای قرار گرفتن افراد، تجهیزات و مصالح که بسته به طول دهانه سازه موردنظر، دارای طولی بین 2 تا 6 متر است. همچنین عرض سبد 80 سانتی‌متر، ارتفاع حفاظ جان قسمت پشتی 110 سانتی‌متر و قسمت جلویی، به دلیل انجام کار، 80 سانتی‌متر است و کف آن از ورق آجدار ساخته شده است. جنس این سبد از آهن سبک یا آلومینیوم است که با بسته‌ای فولادی به هم متصل می‌شوند. در قسمت جلوی سبد، چرخ‌هایی جهت ساده‌تر شدن حرکت روی نما و جلوگیری از حرکت نوسانی هنگام وزش باد، تعبیه شده است.
سیستم ترمز اضطراری(پاراشوت)
یکی از دلایل مهمی که کلایمر جایگزین داربست شده است، ایمنی بالاتر آن نسبت به داربست است که از طریق ترمز اضطراری، این امر تأمین شده است. در دو طرف سبد، دو عدد پاراشوت نصب میشود تا زمانی که به هر دلیلی سیم بکسل پاره شد، از خطر سقوط و واژگونی دستگاه جلوگیری کند. هر ترمز توانایی تحمل وزن تا 1500 کیلوگرم را داراست.
بیشتر بخوانید:
- آشنایی با انواع مته و کاربرد آنها+ معرفی انواع مته از نظر جنس مواد سازنده
- آشنایی بیشتر با انواع دریل و کاربرد آنها در صنعت و زندگی روزمره
سازه‌های فلزی پشت‌بام(مهارکننده‌ها)
مهارکننده‌ها به صورت جدا از هم به بالای ساختمان(پشت‌بام) منتقل میشود و در آنجا به وسیله پیچ و مهره مونتاژ می‌شوند. این سازه‌ها وظیفه وصل کردن سیم بکسل‌ها به سبد و مهار کردن وزن آن را برعهده دارند.
وزنه‌های تعادل روی پشت‌بام
در قسمت انتهایی سازه‌های مهارکننده، سبدهایی وجود دارند که به آنها سبد نگهدارنده گفته میشود و وزنه‌های تعادل در این سبدها قرار می‌گیرند. این وزنه‌ها نقش مهمی در ایستایی و جلوگیری از واژگونی سبد دارند. البته لازم به ذکر است که وزن وزنه‌ها باید از طریق فرمول محاسبه شود.
سیم بکسل
در کلایمر ساختمانی از دو نوع سیم بکسل استفاده میشود. در قسمت موتورها از سیم بکسل 6 رشته و در قسمت ترمزهای اضطراری از سیم بکسل 8 رشته استفاده میشود. در این دستگاه از 4 رشته سیم بکسل استفاده میشود. دو عدد از این رشته، رشته اصلی هستند و وظیفه بالابری سبد را برعهده دارند. دو رشته دیگر به سیم بکسل‌های امنیتی معروف هستند که در صورت بروز هرگونه مشکل در سیستم بالابری، وارد عمل می‌شوند.
تابلو برق
تابلو برق، سیستم کنترلی و الکتریکی هدایت در کلایمر ساختمانی را برعهده دارد که توسط اپراتور برای هدایت کلایمر برای بالا و پایین رفتن و کنترل دستگاه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تابلو برق، سنسور کنترل ارتفاع و ظرفیت حد مجاز نیز به کار رفته است.
کاربردهای اصلی کلایمر ساختمانی
کلایمر در ساختمان کاربردهای فراوانی دارد که اصلیترین آنها عبارتند از:
- انتقال و جابه‌جایی مصالح در طبقات مختلف
- جابه‌جایی و نگهداری از اپراتور برای اجرای نمای بیرونی ساختمان
- تعمیرات نمای بیرونی سازه‌ها
- نظافت یا نقاشی نمای بیرونی ساختمان‌ها
انواع کلایمر ساختمانی از لحاظ نیروی محرکه
کلایمرها از نظر نیروی محرکه به دو نوع کلایمر دستی و کلایمر برقی تقسیم می‌شوند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شوید.
کلایمر دستی(مکانیکی)
کلایمر دستی از نوع بالابرهای ساده به حساب می‌آید. چرا که حرکت سبد با چرخاندن موتوری که به سیم‌های نگهدارنده متصل است، توسط نیروی دست انجام میشود. این نوع کلایمرها، قابلیت حرکت به سمت چپ و راست را ندارد و همچنین به دلیل سخت بودن کار با آنها، نمی‌توان در ساختمان‌های با ارتفاع زیاد از آنها استفاده کرد. از این نوع کلایمر بیشتر در سازه‌های با ارتفاع کم و یا برای دسترسی به طبقات محدود استفاده میشود.
کلایمر برقی
کلایمر برقی توسط یک سیستم الکتروموتور کار می‌کند و موتور برقی کار بالا و پایین بردن سبد را برعهده دارد. کارگران می‌توانند با استفاده از کلیدهای مخصوص، هدایت کلایمر را برعهده بگیرند. همچنین هدایت این نوع کلایمرها در جهت‌های مختلف امکان پذیر است.
انواع کلایمر از لحاظ نحوه نصب
کلایمرها از نظر نحوه نصب، عمدتاً در دو نوع کلایمر پرتابل و کلایمر ثابت هستند. انواع کلایمر پرتابل و ثابت دارای زیرمجموعه‌هایی هستند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
کلایمر ساختمانی پرتابل
کلایمر پرتابل همانطور که از نامش پیداست، قابل جابه‌جا کردن است. این نوع کلایمر از مجموعه‌ای از قطعات تشکیل شده که در محل پروژه این قطعات مونتاژ شده و پس از اتمام کار، می‌توان دستگاه را برای استفاده مجدد در پروژه دیگر، منتقل کرد. این دسته از کلایمرها از دو جزء تشکیل شده‌اند که عبارتند از:
- سازه‌های روی پشت‌بام: این سازه‌ها شامل وزنه‌های تعادل، سبد نگهدارنده وزنه‌های تعادل، ستون، تیر یا بازوی مربوط به نقاط آویز، خرک تعادل یا تکیه‌گاه و بکسل‌های ضدخیز هستند.
- سازه روی نما: سازهای که روی نما دیده میشود، پلتفرم یا سبد حمل نفرات است که خود حاوی الکتروگیربکس مرکب، جعبه برق یا کنترل فرمان اصلی، ترمزهای اضطراری، کابل برق، سیم بکسل، سیستم قطع برق در ارتفاع معین، سیستم اضافه بار و کابل جمع‌کن است.
کلایمر ساختمانی ثابت (BMU)
کلایمرهای ثابت که با نام Building Maintenance Unit شناخته می‌شوند، دسته‌ای دیگر از کلایمرها هستند که به عنوان نفربر دائمی در سازه‌های مرتفع از آنها استفاده میشود. این نوع کلایمرها براساس شرایط و نیاز سازه به طور اختصاصی تولید و استفاده میشود. کلایمرهای BMU به چهار دسته تقسیم می‌شوند که در زیر آنها را توضیح می‌دهیم.
کلایمر مونوریل
کلایمر مونوریل برای حرکت کردن نیاز به ریل دارد. به این صورت که برای احداث این نوع کلایمر، ابتدا باید دور ساختمان به طور کامل ریلکشی شود. سپس دستگاه کلایمر مونوریل، روی ریل قرار می‌گیرد و می‌تواند با حرکت افقی دور تا دور ساختمان را طی کند.
کلایمر ماشین روف
در کلایمر ماشین روف، یک مکانیزم چرخ‌دار روی پشت‌بام نصب میشود که پلتفرم کلایمر به کمک دو میله متحرک به این مکانیزم متصل میشود. در این حالت، زمانی که سیستم چرخ‌دار روی پشت‌بام حرکت می‌کند، پلتفرم به صورت افقی روی نمای ساختمان به حرکت درمی‌آید.
کلایمر ماشین روف ریلی
کلایمر ماشین روف ریلی، تلفیقی از کلایمر مونوریل و کلایمر ماشین روف است. به این صورت که سیستم ماشین روف، به جای چرخ روی ریل حرکت می‌کند و باعث جابه‌جایی پلتفرم میشود.
کلایمر تلسکوپیک
در کلایمرهای تلسکوپیک، سیستم تلسکوپیک در نقطه مرکزی پشت‌بام نصب میشود و پلتفرم کلایمر به کمک تجهیزاتی به آن نقطه متصل میشود. این نوع کلایمر علاوه بر قابلیت حرکت به سمت چپ و راست، قابلیت حرکت به جلو و عقب را نیز دارد. همین امر باعث میشود بیشتر در ساختمان‌هایی که نمای آنها تخت نیست و دسترسی به نقاط مختلف فضای محیطی امکان پذیر نیست، از این نوع کلایمر استفاده شود.
سخن پایانی
پروژه‌های ساختمانی در ارتفاعات، نقاشی بنای ساختمان‌های بلند، نظافت و تمیز کردن پنجره‌های ساختمان‌های مرتفع، دسترسی به ارتفاعات دکل‌های نفتی، سدهای مرتفع و به طور کلی دسترسی به ارتفاعات در هر پروژه‌ای، نیاز به تجهیزاتی دارد که بتوان از آن برای بالا رفتن استفاده کرد. دستگاه کلایمر یک راه ایمن و راحت برای انتقال تجهیزات، لوازم و پرسنل به سطوح بالای پروژه موردنظر است. این سیستم ممکن است نسبت به داربست هزینه بیشتری داشته باشد؛ اما ایمنی بالاتر و راحتی بیشتری را دارا است. با توجه به نیاز پروژه، می‌توان از یکی از انواع کلایمر، که در این مقاله گفته شد، استفاده کرد. البته فراموش نکنیم که نصب کلایمر باید به صورت استاندارد باشد تا از بروز هرگونه حادثه جلوگیری شود.
