تصور می‌شود بیش از ۹۰ درصد گونه‌های پرندگان معمولاً در دست‌کم یک فصل تولیدمثل، اگر نه بیشتر، تنها یک جفت دارند. با این حال، برخی از پرندگان تک‌همسر، به رغم زنده بودن جفت اصلی‌شان، برای فصل تولیدمثل بعدی، شریک دیگری انتخاب می‌کنند؛ رفتاری که از آن به نام «طلاق» یاد می‌کنیم.
مطالعاتی در خصوص عوامل احتمالی دخیل در چنین جدایی‌هایی انجام شده است و حالا محققان می‌گویند دو عامل کلیدی را یافته‌اند که در طیف گسترده‌ای از گونه‌های پرندگان، دلیل طلاق است: هرزگی جفت نر و مهاجرت به مسافت‌های دور.
محققان چینی و آلمانی که نتیجه‌ی تحقیقات‌شان در مجله Proceedings of the Royal Society B منتشر شده است، توضیح می‌دهند که چگونه از داده‌های منتشرشده‌ی قبلی در مورد میزان طلاق در ۲۳۲ گونه پرنده با داده‌های مرگ و میر و فواصل مهاجرت استفاده کردند.
این تیم بر اساس اطلاعات منتشرشده در مورد رفتار پرندگان، به نرها و ماده‌های هر گونه در خصوص «بی‌بند و باری» رتبه‌ی جداگانه داده است. همچنین بر اساس روابط تکاملی بین گونه‌ها تجزیه و تحلیلی انجام شده است تا تأثیر اجداد مشترک به حساب آید.
نتایج نشان داد گونه‌های با نرخ طلاق بالا رابطه نزدیکی با هم دارند، این یافته برای گونه‌های با نرخ طلاق پایین نیز صدق می‌کند. در مورد نرها، هرزگی الگوی مشابهی داشت.
این تیم می‌نویسد: «برای نمونه، در سهره‌ها، پرستوها، سارها، مرغ‌های انجیرخوار و طرقه‌ها هم میزان طلاق و هم میزان بی‌بند و باری نرها دخیل است، در حالی که نرخ طلاق و بی‌بند و باری نرها در مرغان طوفان، آلباتروس‌ها، غازها و قوها پایین است.
در حالی که محققان دریافتند میزان بالای بی‌بند و باری نرها با میزان بالای نرخ طلاق مرتبط است، این مورد در خصوص بی‌بند و باری ماده‌ها صدق نمی‌کند.
دکتر زیتان سانگ، یکی از نویسندگان این تحقیق در مؤسسه رفتار حیوانات ماکس پلانک در آلمان گفته است: «وقتی یک پرنده‌ی نر بی‌بند و بار است، درک ما از رفتار او، کاهش توان آمیزش است، زیرا توجه و منابع او بین چندین ماده تقسیم می‌شود. این ویژگی می‌تواند از جذابیت او به عنوان شریک بکاهد و منجر به بالا رفتن احتمال طلاق در فصل تولیدمثل بعدی شود».
این تیم همچنین دریافت گونه‌هایی که مهاجرت‌هایی با فواصل طولانی می‌کنند، نرخ طلاق بالاتری دارند.
سانگ در این باره می‌گوید: «جفت‌ها پس از مهاجرت، ممکن است به طور ناهمزمان به مقصد خود برسند و به این سبب، موقعیتی ایجاد شود که در آن، جفتی که زود رسیده با شریک دیگری جفت شود و منجر به طلاق از جفت قبلی شود. مهاجرت می‌تواند منجر به فرود جفت‌ها در مکان‌های مختلف تولیدمثل نیز بشود و در نتیجه سبب «طلاق» به دلیل گم کردن تصادفی یکدیگر شود. این عامل با افزایش فاصله مهاجرت تشدید می‌شود».
محققان خاطرنشان کردند که مهاجرت‌های طولانی‌مدت امکان تولیدمثل یک جفت را محدود می‌کنند. سانگ می‌گوید: «طلاق می‌تواند به تسهیل تولیدمثل در بدو ورود کمک کند، نه اینکه سبب به تاخیر افتادن آن برای آمدن جفت قبلی شود.»
افزون بر این، محققان دریافتند میزان مرگ و میر و فاصله مهاجرت با بی‌بند و باری نرها مرتبط است و این امر، نشان‌دهنده‌ی تأثیرات غیرمستقیم و بالقوه‌ی آن بر طلاق است.
نتایج نشان می‌دهد طلاق در پرندگان ممکن است صرفاً یک استراتژی برای افزایش تناسب اندام نر یا واکنشی به عوامل بوم‌شناختی مانند مهاجرت نباشد، بلکه می‌تواند به طور همزمان متاثر از هر دو باشد.
دکتر سامانتا پاتریک، متخصص زیست‌شناسی دریایی از دانشگاه لیورپول که در این تحقیق مشارکت نداشته، از این مطالعه استقبال کرده و گفته است: «شاید با توجه به علایق تحقیقاتی فعلی خودم، نتایج مرتبط با ناهمزمانی مهاجرت و تاثیر آن بر طلاق جالبتر از همه باشد. با غیرقابل پیش‌بینی شدن آب و هوا، زمان‌بندی‌های مهاجرت هم ممکن است متغیرتر شود و این مقاله نشان می‌دهد که در بین گونه‌ها این اتفاق می‌تواند نرخ طلاق را افزایش دهد.»
۲۳۳۲۳۳
