مواضع جدید ترکیه در قبال سوریه
برخی تحلیل گران به نشست های کوتاه دیگری اشاره کرده اند که بعدها به از سرگیری روابط بین برخی کشورها و سوریه منجر شده است که از آن بین می توان به دیدارهای ولید معلم، وزیر خارجه سابق سوریه و همتایان بحرینی و اماراتی وی اشاره کرد. اردن نیز سال گذشته وزیر دفاع سوریه را به گرمی پذیرفت و در نهایت کار به از سرگیری روابط دو کشور در برخی سطوح امنیتی، اقتصادی و دیپلماتیک انجامید؛ حتی پس از سالها مقاومت سوریه در برابر جنگی – که جهان بر این کشور تحمیل کرده بود – بشار اسد در مارس گذشته در سفری تاریخی به امارات رفت.
اما در طرف مقابل، برخی کارشناسان برداشت بدبینانه ای از اظهارات وزیر خارجه ترکیه کرده و آن را تلاشی از سوی حزب حاکم این کشور برای جبران اشتباهات گذشته و کسب آبرو دانستند. آنها معتقدند که این حرکت، ترفندی است برای حل مسأله پناهجویان – که مخالفان ترکیه از آن به عنوان اهرم فشار علیه اردوغان استفاده می کنند – و با پایان انتخابات ترکیه همه این اظهارات و مواضع بی اثر خواهد شد.
بین این دو دسته یک گروه دیگر از کارشناسان هم هستند که معتقدند این دیدار می تواند سرآغاز گفتگو یا نزدیک کردن دیدگاه های دو کشور در درازمدت باشد مشروط بر اینکه حرف و عمل ترکیه یکی باشد و این کشور دست از حمایت از گروه های مسلح در شمال سوریه بردارد و مراکز دیده بانی نظامی خود را در این کشور – ولو به تدریج – تخلیه کند. تردیدی نیست که این امر مستلزم توافق دیگری درباره وضعیت کردها و تضمین امنیت ملی ترکیه است. از سوی دیگر سوریه هم اجازه می یابد اشغالگران آمریکایی را اخراج کرده و جدایی طلبان کُرد را زیر لوای دولت سوریه یکپارچه کند.
اوغلو در اظهارات روز پنج شنبه گذشته خود درباره ضرورت وجود یک دولت قدرتمند در سوریه که بتواند ذره ذره خاک این کشور را تحت کنترل داشته باشد، سخن گفته بود. وی خاطرنشان کرده بود که این هدف، فقط با وحدت و همبستگی امکانپذیر است. از نظر سوریه این هدف بدون خروج کامل نیروهای بیگانه از خاک این کشور و تسلیم اسلحه گروه های مسلح و خروج ترورست های بیگانه امکانپذیر نیست. بعید به نظر می رسد که این امر در کوتاه مدت و به سرعت اتفاق بیفتد. رسیدن به این هدف، زمان زیادی را می طلبد در حالی که مواضع ترکیه تا کنون امیدبخش نبوده است و این کشور همواره از اجرای توافق های سوچی درباره واگذاری کنترل جاده M4و تخلیه ادلب از سلاح طفره رفته است.
اوغلو همچنین هر گونه امکان تماس تلفنی بین اردوغان و بشار اسد در حال حاضر را رد کرده است. سخنگوی وزارت خارجه ترکیه هم با وجود تأکید بر "ایجاد راه حل دائمی برای بحران سوریه"، خاطرنشان کرده است که کشورش همچنان به حمایت کامل از مخالفان سوریه و شورای مذاکره (منظور رایزنی های کمیته قانون اساسی است ) ادامه می دهد. این موضع گیری به وضوح حاکی از ادامه واگرایی بین سوریه و ترکیه در شرایط کنونی و ضرورت وقوع رخدادی بزرگ تر و مهم تر از یک دیدار سریع و گذرا برای از سرگیری روابط بین دو کشور در کوتاه مدت است.