فرکانس فلزیاب و کاربرد آن در دفینه یابی

فرکانس فلزیاب چیست و چرا مهم است؟

آیا تا به حال به مفهوم فرکانس فلزیاب فکر کرده اید؟ وقتی دفینه یابی و گنج یابی را شروع کردم، سعی کردم کمی تحقیق کنم و یک فلزیاب خریدم که به دلیل قیمتش خوب به نظر می رسید. بعد از مدتی فهمیدم که آن دستگاه مناسب کاوش من نیست. به عنوان یک کاوشگر ما باید اصول عملیاتی، مزایا و معایب این فناوری را درک کنیم و از آنها حداکثر استفاده را ببریم. این مقاله حاصل جست و جو های من برای پاسخ به سوالات زیر است:

1. فرکانس کاری برای چیست و بر روی چه چیزی تاثیر می گذارد؟
2. کدام فرکانس بهتر است؟ فلزیاب با فرکانس کاری بالا چه تفاوتی با فلزیاب فرکانس پایین دارد
3. بهترین فرکانس برای فلزیابی کدام است؟
4. دستگاه تک فرکانس بهتر است یا چند فرکانس؟ چند فرکانس برای چیست و چه مزایایی به شما می دهد؟

فرکانس چیست؟

بیایید یک کتاب فیزیک باز کنیم. فرکانس تعداد تکرار یک رویداد در واحد زمان است و بر حسب kHz (کیلوهرتز) اندازه گیری می شود. اصل کار یک فلزیاب با استفاده از هر یک از این فناوری های VLF (فرکانس بسیار کم)، PI (القای پالس)، یا RF (فرکانس رادیویی) یکسان است. عملکرد دستگاه با استفاده از اصول الکترومغناطیس است. یک فلزیاب یک موج الکترومغناطیسی ساطع می‌کند و بلافاصله سیگنال‌های اختلالی را دریافت می‌کند (که وقتی امواج ساطع شده توسط یک کویل جستجو به موانع برخورد می‌کنند ظاهر می‌شوند). اختلالات زمانی ظاهر می شوند که در یک محیط با جسمی رسانای الکتریسیته مواجه می شویم.

اجسام با رسانایی الکتریکی بالا و اجسام با رسانایی الکتریکی پایین، اختلالات متفاوتی ایجاد می‌کنند و این چیزی است که به فلزیاب اجازه می‌دهد یکی را از دیگری تشخیص و تمایز دهد. فرکانس فلزیاب تعداد امواجی است که برای تشخیص اجسام فلزی به زمین ساطع می شود. به عنوان مثال، فرکانس کاری 10 کیلوهرتز به این معنی است که فلزیاب شما در هر ثانیه 10000 موج ساطع و دریافت می کند. محدوده فرکانس استاندارد مورد استفاده در اکثر مدل های فلزیاب از 3 تا 100 کیلوهرتز متغیر است. در جدول زیر میتوانید طبقه بندی فرکانس های مختلف را مشاهده کنید.

فرکانس چه تاثیری بر کارکرد فلزیاب دارد؟

بیایید فلزیاب های VLF را به عنوان نمونه در نظر بگیریم، زیرا دستگاه های VLF محبوب ترین و پرکاربردترین دستگاه های موجود در بازار هستند. با توجه به فرکانس کاری سه دسته دستگاه وجود دارد:

1. فرکانس پایین – تا 8 کیلوهرتز
2. فرکانس متوسط – بین 8-20 کیلوهرتز
3. فرکانس بالا – بالاتر از 20 کیلوهرتز

توجه داشته باشید که چنین تقسیم بندی کاملا مشروط است. این طبقه بندی ممکن است در منابع دیگر متفاوت باشد و جدول فرکانس استانداردی برای این موضوع وجود ندارد. هرچه فرکانس کاری بالاتر باشد، دستگاه بهتر اهداف کوچک را شناسایی می کند و کمتر تحت تأثیر نویز الکترومغناطیسی (خط انتقال برق، تلفن همراه و …) قرار می گیرد. با این حال، عمق تشخیص و راندمان دستگاه در خاک های بسیار معدنی کمتر است.

هنگام استفاده از فرکانس های پایین، عمق تشخیص افزایش می یابد، در حالی که حساسیت دستگاه به اهداف کوچک، به ویژه نزدیک به سطح زمین، کاهش می یابد. هنگام استفاده از فرکانس های بالا، همه چیز کاملا برعکس است. عمق تشخیص کاهش می یابد، حساسیت به اهداف کوچک نزدیک سطح زمین و همچنین به اهداف طلا و نیکل افزایش می یابد. در مورد نوع فلز باید گفت که فرکانس کاری کم حساسیت فلزیاب به نقره و مس را افزایش می دهد، اما حساسیت آن به طلا و نیکل کمتر می شود. اگر هدف شما پیدا کردن طلا است، بیشتر فلزیاب ها برای این منظور از فرکانس کاری بالا استفاده می کنند. حداقل فرکانس فلزیاب برای جستجوی قطعات طلا 14 کیلوهرتز در نظر گرفته می شود. هنگام استفاده از فرکانس های پایین تر، امکان شناسایی اهداف کوچک به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.

فلزیاب های فرکانس پایین

• طول موج بلند تری دارند.
• از آنجایی که موج با طول موج بلندتر به راحتی به زمین نفوذ می کند، عمق تشخیص بیشتری دارند.
• هنگامی که به دنبال اهداف رسانایی بالا (به عنوان مثال نقره) هستید، به خوبی عمل می کنند.
• برای شناسایی اهداف کوچک مناسب نیستند.
• برای اهداف با رسانایی پایین (به عنوان مثال طلا) مناسب نیستند.

فلزیاب های فرکانس بالا

• طول موج کوتاهتری دارند.
• هنگام شناسایی اهداف کوچک، به عنوان مثال، قطعات طلا، راندمان عالی دارند.
• فرکانس کاری آنها برای تشخیص اهداف رسانایی کم (طلا یا آهن) بهتر است.
• عمق تشخیص کمتری دارند
• دقت بالاتری به ویژه در هنگام شناسایی اهداف نزدیک به سطح زمین دارند.
• نسبت به نویزهای الکترومغناطیسی ناشی از زمین بسیار معدنی حساس تر هستند.

فلزیاب هایی با قابلیت تنظیم فرکانس و چند فرکانسه

اکثر فلزیاب ها از یک فرکانس کاری استفاده می کنند. آنها گزینه ای برای تغییر فرکانس ندارند و قاعدتا دستگاه هایی برای مبتدیان هستند. با این حال، فلزیاب های چند فرکانسی وجود دارند که به دو نوع اصلی تقسیم می شوند.

فلزیاب هایی با چند فرکانس های کاری (detectors with several operating frequencies)

این نوع مدل ها امکان انتخاب تنها یکی از فرکانس های کاری موجود را فراهم می کنند. این به این معنی است که فلزیاب دارای فرکانس های متعددی است، اما می تواند در هر بار فقط از یکی استفاده کند. اپراتور فلزیاب می تواند از یکی به دیگری سوئیچ کند و پس از تشخیص فلز با استفاده از یک فرکانس، می تواند به فرکانس بعدی تغییر دهد.

برخی از فلزیاب ها فرکانس خود را با تغییر کویل جستجوی خود تغییر می دهند، اما اکثر دستگاه های مدرن سیم پیچی را مدل کرده و میسازند که می تواند با استفاده از فرکانس های مختلف کار کند. فلزیاب های Nokta Impact ، XP DEUS ، Minelab Equinox 600 از این دست فلزیاب ها هستند.

این فلزیاب ها سیگنال هایی را که در دو یا چند فرکانس به طور همزمان دریافت می کنند تجزیه و تحلیل می کنند. معمولاً یک فرکانس پایه و چند فرکانس هارمونیک ثانویه دارند و بر فرکانس اصلی تقسیم می شوند. به عنوان مثال فرکانس های 30، 45 و 60 بر فرکانس 15 کیلوهرتز تقسیم می شوند.

فلزیاب های چند فرکانسه ( multi-frequency detectors)

چند مدل فلزیاب چند فرکانسه واقعی در بازار جهانی وجود دارد. یکی از ویژگی های مهم یک دستگاه چند فرکانسه این است که همزمان با استفاده از چندین فرکانس کاری عمل می کند و می تواند همزمان 2-3-20 فرکانس باشد. فلزیاب های Minelab CTX 3030، Minelab Vanquish، Equinox 800 XP Deus 2 از این مدل هستند. تعجب نکنید که اکثر آنها ساخت کمپانی Minelab هستند. ماینلب دارای حق ثبت اختراع این تکنولوژی است. بنابراین، شرکت های دیگر برای استفاده از این فناوری باید مبالغ زیادی را به این شرکت بپردازند.

نحوه انتخاب فرکانس دستگاه فلزیاب

حتما از خود پرسیده اید که کدام فلزیاب را انتخاب کنم؟ چند فرکانسه یا تک فرکانس؟

انتخاب فرکانس کاری به شدت بستگی به چیزی دارد که قصد پیدا کردن آن را دارید. اگر سکه های کوچک، گوشواره ها، سایر اهداف کوچک غیر آهنی را مد نظر دارید، باید دستگاهی با فرکانس کاری بالا تهیه کنید. در صورتی که هدف شما سکه های بزرگ، تکه های آهنی بزرگ و … باشد، باید فرکانس متوسط را انتخاب کنید. اگر قصد دارید به دنبال اهداف عمیق، تکه های فلزی بزرگ و … بگردید یک فلزیاب با فرکانس پایین انتخاب کنید.

یک رویکرد استاندارد اینگونه است:

توصیه کارشناسان ما این است که اگر هیچ ایده ای در مورد زمینی که قرار است در آن به کاوش بپردازید ندارید، بهتر است تا از یک فلزیاب با فرکانس کاری متوسط استفاده کنید. این دستگاه ها برای کار در زمین هایی با مقدار زباله فلزی بسیار زیاد مناسب هستند و اکثرا دارای یک کویل هم مرکز هستند که چند منظوره است.

بهترین فرکانس برای سکه یابی و پیدا کردن جواهرات چیست؟

سکه ها معمولاً به سطح نزدیکتر هستند و رسانایی بالاتری دارند، به این معنی که بهترین فرکانس برای پیدا کردن آنها 10 کیلوهرتز و کمتر است. البته برخی از سکه های طلا یا نقره کم یاب به دلیل ترکیب خاص خود توسط فلزیاب های فرکانس بالا بهتر پیدا میشوند.

اگرچه جواهرات اغلب به عنوان طلا یا نقره یا حتی پلاتین به بازار عرضه می شوند، اما واقعیت این است که آنها اغلب با فلزات دیگری که رسانایی بالاتری دارند آلیاژ می شوند، بنابراین یک فلزیاب فرکانس متوسط برای جستجوی جواهرات مناسب است. فرکانس از 10 کیلوهرتز و بالاتر برای پیدا کردن جواهرات مناسب است.

بهترین فرکانس برای پیدا کردن طلا و نقره چیست؟

فرکانس فلزات حاصل از جریان حرکت الکترونی و ایجاد انرژی از میدان الکتریکی و مغناطیسی میباشد که امواج الکترو مغناطیس و تشعشعات را پدید می آورد و موضوعی است که توسط اشخاص و افراد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. فرکانس فلزات یک امر طبیعی در هر نوع فلز میباشد و میزان فرکانس موجود در فلزات به نوع آن فلز بستگی داشته و فلزات با قدمت بالا که در زیر زمین قرار میگیرد دارای فرکانس بالاتری نسبت به یک فلز جدید میباشند و فلزات جدید فرکانس بسیار پایین بصورت فرکانس ساکن دارا میباشند. طلا بیشتر در قطعات کوچک و البته در مناطق دورافتاده یافت می شود. با این حال، اگر به دنبال طلا هستید، به یک دستگاه 14 کیلوهرتز و بالاتر نیاز دارید.

بهترین دستگاه های فلزیاب در پیدا کردن نقره:

(Operating Frequency (kHz	Metal Detector
four different frequencies	XP DEUS
6.5	Garrett Ace 150
7 & 18.5	Minelab Xterra 305
7.5	Garrett Sea Hunter
1.5-25.5	Minelab Xcalibur 2

بهترین دستگاههای فلزیاب در پیدا کردن طلا:

(Operating Frequency (kHz	Metal Detector
19	Fisher Gold Bug Pro
45	Minelab GOLD MONSTER 1000
48	White’s Goldmaster GMT
17.5	Tesoro Lobo SuperTRAQ
18	Garrett AT Gold

عوامل تاثیر گذار در انتخاب فرکانس فلزیاب در حین کاوش

اگر فلزیاب شما قابلیت تغییر فرکانس کاری را دارد بهتر است تا میزان آن را با توجه به عوامل زیر تیعیین کنید:

ماهیت فلزی هدف

فرکانس های پایین بیشترین حساسیت را نسبت به اجسام ساخته شده از فلزات با رسانایی الکتریکی بالا دارند. برنز، مس، نقره و طلا از این دسته هستند. از طرف دیگر فرکانس های بالاتر، عملکرد بهتری بر روی فلزات با رسانایی کمتر مانند فولاد، نیکل و آلومینیوم دارند.

سایز هدف

فرکانس های پایین مناسب اهداف بزرگ و فرکانس های بالا عملکردی عالی در پیدا کردن اهداف کوچک یا بسیار نازک دارند

جنس خاک

فرکانس های پایین مناسب نفوذ به خاک های معدنی هستند در حالی که فرکانس‌های بالا بهتر است با خاک‌های خنثی یا با مواد معدنی کم کار کنند. در ساحل های دارای نمک فلزیاب هاب فرکانس‌ پایین به فرکانس‌ بالا ترجیح داده می‌شوند.

اختلالات الکترومغناطیسی خارجی

از موارد ایجاد کننده اختلال در کار دستگاه های فلزیاب میتوان به دکل های ولتاژ بالا، ژنراتورها، دکل های رادیو، تلویزیون و تلفن همراه در نزدیکی محل کاوش اشاره کرد. در این موارد فرکانس‌های بالا بیشتر مصون می‌مانند.

آدرس دفاتر مرکزی فلزیاب IKPV :

تهران– خیابان کارگر شمالی- روبروی شیرینی هانیبال -ساختمان سامان-طبقه شش-واحد پنجم

شیراز– دینکان-جنب کوچه 21 شهید دینکانی

شماره تماس: 09917579030

نوشته فرکانس فلزیاب و کاربرد آن در دفینه یابی اولین بار در فلزیاب آلماتی. پدیدار شد.