شیگلا گونه‌ای از باکتری است که باعث عفونت پوشش داخلی روده می‌شود. این عفونت به نام شیگلوز شناخته می‌شود. این باکتری‌ها بسیار مسری هستند و معمولاً از طریق آب یا غذای آلوده یا از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا به عفونت پخش می‌شوند.
به گزارش بهداشت نیوز شیوع شیگلوز در مناطقی رخ می‌دهد که شرایط زندگی شلوغ یا بهداشت ضعیف دارند. همچنین عفونت شیگلا در کودکان زیر پنج سال و افرادی که نقص ایمنی دارند شایع‌تر است. تخمین زده می‌شود که سالانه ۴۵۰۰۰۰ آمریکایی به این عفونت مبتلا می‌شوند.
علامت مشخصه شیگلوز اسهال است. این عفونت همچنین می‌تواند باعث درد شکمی، تب و گرفتگی در میان علائم دیگر شود. بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند به طور کامل بهبود می‌یابند؛ حتی گاهی اوقات بدون درمان. میانگین مدت شیگلوز درمان نشده حدود یک هفته است. اما، دریافت درمان می‌تواند مهم باشد زیرا می‌تواند طول بیماری را کوتاه کند، شانس گسترش عفونت را کاهش دهد و به کاهش سریع‌تر علائم کمک کند.
علائم
علائم معمولاً یک تا سه روز پس از قرارگرفتن در معرض باکتری شیگلا ظاهر می‌شوند. در بیشتر موارد، علائم در عرض یک هفته از بین می‌روند. اما برخی از افراد ممکن است علائم طولانی‌مدت تا یک ماه داشته باشند. رایج‌ترین علائم شیگلوز عبارت‌اند از:
اسهال آبکی یا خونی
خون، مخاط یا چرک (ترشحات سفید کرمی) در مدفوع
درد و/یا گرفتگی ناگهانی شکم
تب
درد و گرفتگی مقعدی
تهوع و استفراغ
علاوه بر این، اسهال ناشی از شیگلوز باعث کاهش میزان آب بدن شما می‌شود. در نتیجه، ممکن است در معرض خطر افزایش کم‌آبی قرار بگیرید. علائم کم‌آبی بدن عبارت‌اند از:
احساس تشنگی شدید
خشکی دهان و خشکی پوست
ادرار تیره‌رنگ
سرگیجه
خستگی
کم‌آبی در کودکان نیز می‌تواند زیرمجموعه‌ای از علائم خاص خود را ایجاد کند، مانند اشک نریختن هنگام گریه، خیس نکردن پوشک به مدت سه ساعت یا بیشتر، داشتن تب بالا، و احساس خواب‌آلودگی یا تحریک‌پذیری بیش از حد.
شیگلا نوعی باکتری است که باعث شیگلوز می‌شود؛ یک عفونت بسیار مسری روده که باعث اسهال، حالت تهوع، استفراغ و کم‌آبی بدن و سایر علائم می‌شود. کودکان خردسال، آنهایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و افرادی که در مناطق شلوغ زندگی یا کار می‌کنند بیشتر در معرض خطر هستند
علل
شیگلوز زمانی رخ می‌دهد که شما در معرض باکتری شیگلا قرار بگیرید. چندین گونه از باکتری شیگلا وجود دارد که همه آنها بسیار مسری هستند. در ایالات متحده، شیگلوز اغلب به دلیل انواع سویه‌هایی به نام شیگلا سونئی و شیگلا فلکسنری رخ می‌دهد. نوع سوم، شیگلا دیسانتری، در کشورهای دیگر شایع‌تر است.
افراد با واردشدن شیگلا در دهان خود دچار شیگلوز می‌شوند. عفونت اغلب با قرارگرفتن باکتری روی دست شما گسترش می‌یابد. که این مورد می‌تواند توسط موارد زیر اتفاق بیفتد:
تعویض پوشک
دست‌زدن به سطوح آلوده
مصرف غذاهایی که توسط فردی که مبتلا به عفونت است تهیه شده است
نوشیدن آب آلوده
بلعیدن آب فاسد هنگام شنا یا حمام‌کردن
داشتن تماس جنسی با فردی که عفونت را داشته یا اخیراً داشته است
عوامل خطر
گروه خاصی از افراد در معرض افزایش خطر ابتلا به شیگلوز هستند. این موارد عبارت‌اند از:
کودکان خردسال، زیرا بسیاری از عفونت‌ها می‌توانند در مهدکودک‌ها یا مدارس رخ دهند
مسافران یا ساکنان کشورهایی که دسترسی کمتری به آب تمیز دارند
مردان همجنس‌باز یا دوجنسه در بدو تولد یا سایر مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند
افراد مبتلا به HIV/AIDS، دیابت، یا سایر شرایطی که ایمنی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند
کسانی که سرطان دارند و تحت شیمی‌درمانی هستند
تشخیص
اگر مشکوک هستید که در معرض عفونت شیگلا قرار گرفته‌اید یا علائم شیگلوز را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. او احتمالاً از شما در مورد سابقه پزشکی، علائمی که تجربه می‌کنید و اینکه آیا در سفر بوده‌اید سؤال می‌کند. آنها همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی برای درک بهتر علائم شما انجام دهند.
به‌علاوه، معمولاً پزشک شما برای آزمایش دقیق عفونت شیگلا، آزمایش‌های تشخیصی را سفارش می‌دهد. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
غربالگری کم‌آبی بدن: از آزمایش‌های خونی استفاده می‌کند که سطح الکترولیت‌ها را در سیستم شما اندازه‌گیری می‌کند تا بررسی کند که آیا بدنتان کم‌آب است یا خیر.
آزمایش گلبول‌های سفید خون: ممکن است ارائه‌دهنده شما آزمایش خونی را تجویز کند که نمونه‌ای از گلبول‌های سفید خون (WBC) را برای بررسی سطح آنها می‌گیرد. داشتن سطوح بالای WBC می‌تواند نشان‌دهنده وجود عفونت در بدن شما باشد.
کشت مدفوع: ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی یک نمونه از مدفوع می‌گیرند و آن را برای تشخیص باکتری شیگلا به آزمایشگاه می‌فرستند. وجود باکتری در مدفوع می‌تواند تشخیص دهد که شما شیگلوز دارید.
درمان
عفونت شیگلا گاهی اوقات می‌تواند خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان برطرف شود. گفته می‌شود، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به کاهش مدت عفونت کمک کنند، روش‌های خودمراقبتی ممکن است به کم‌آبی بدن کمک کنند و سایر روش‌ها ممکن است در موارد شدیدتر ضروری باشند.
آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که به طور خاص باکتری‌های شیگلا را هدف قرار می‌دهند؛ آنها را می‌کشند و از تکثیر آنها جلوگیری می‌کنند. اینها مدت‌زمان بیماری را در بدن شما کوتاه می‌کند و می‌تواند به شما در انتقال عفونت به دیگران کمک کند. بیشترین آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای شیگلوز عبارت‌اند از:
Cipro XR (سیپروفلوکساسین)
سفتریسول پلاس (سفتریاکسون)
زیتروماکس (آزیترومایسین)
خودمراقبتی
ازآنجایی‌که شیگلوز می‌تواند باعث اسهال شود و منجر به کم‌آبی بدن شود، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی نوشیدن مقدار زیادی مایعات، به‌ویژه آنهایی که حاوی الکترولیت هستند، را برای کاهش علائم کم‌آبی توصیه می‌کنند.
مهم است که توجه داشته باشید که نباید از داروی Imodium (لوپرامید) یا سایر درمان‌های اسهال بدون نسخه برای اسهال استفاده کنید. این داروها می‌توانند بیماری را طولانی‌تر کرده و عفونت را بدتر کنند. علاوه بر این، اگر از دیورتیک‌ها (قرص‌های آب) استفاده می‌کنید، ممکن است پزشکتان توصیه کند که مصرف آنها را تا بهبودی کامل از عفونت متوقف کنید.
درمان پزشکی
در موارد شدید اسهال، شما یا فرزندتان ممکن است حالت تهوع و استفراغ بیش از حد را تجربه کنید. این ممکن است مستلزم رفتن به بیمارستان برای درمان پزشکی باشد. شما یا فرزندتان ممکن است به دلیل مشکل در نوشیدن مایعات یا مشکل در نگه‌داشتن مایعات، تحت نظارت یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی به درمان بیشتری نیاز داشته باشید. در نتیجه، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است مایعات را از طریق تزریق داخل وریدی (IV) تحویل دهد.
چگونه از شیگلوزیس پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از شیگلوز در درجه اول شامل اطمینان از پیشگیری از بلعیدن باکتری شیگلا است. چندین مرحله وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از خود و دیگران انجام دهید:
شستن دست‌ها: حتماً دست‌هایتان را با استفاده از آب و صابون به‌خوبی بشویید، به‌ویژه قبل از فعالیت جنسی، آشپزی، تهیه غذا یا خوردن غذا و بعد از رفتن به دستشویی، تمیزکردن یا تعویض
پوشک
تعویض ایمن پوشک: هنگام تعویض پوشک، پوشک استفاده شده را در یک سطل زباله دردار و دور بیندازید، مایعات یا مواد جامد نشت‌کننده را دراسرع‌وقت تمیز کنید و بلافاصله دست خود و کودکتان را بشویید.
خودداری از بلعیدن آب استخر و…: اگر در استخر، دریاچه، رودخانه یا برکه شنا می‌کنید، تمام تلاش خود را بکنید تا آب را نبلعید؛ زیرا ممکن است آلوده باشد.
سفر ایمن: ازآنجایی‌که شیگلوز ممکن است در سرتاسر جهان رخ دهد، هنگام سفر از شستن دست‌ها غافل نشوید و سایر موارد بهداشتی را نیز رعایت کنید. همچنین مهم است که از خوردن غذاهای خام خودداری کنید، از سالم‌بودن آب آشامیدنی مطمئن شوید و نوشیدنی‌ها یا غذاهای بسته‌بندی‌شده ایمن را انتخاب کنید.
احتیاط در رابطه جنسی با فرد آلوده: اگر همسرتان مبتلا به شیگلوز است، حداقل تا دو هفته پس از کاهش اسهال و سایر علائم، از داشتن رابطه جنسی با او خودداری کنید.
عوارض
بسته به نوع باکتری شیگلا که باعث عفونت شما می‌شود و وضعیت سلامت کلی شما، ممکن است در معرض خطر علائم نادر اما جدی باشید. این عوارض عبارت‌اند از:
آرتریت واکنشی: در حدود ۲ درصد مواقع، شیگلوز باعث درد و التهاب مفاصل، سوزش چشم و ادرار دردناک می‌شود. این آرتریت واکنشی معمولاً سه تا پنج ماه طول می‌کشد. اما در برخی افراد، این وضعیت می‌تواند مزمن (طولانی‌مدت) شود.
عفونت جریان خون: این عفونت یک عارضه بالقوه کشنده است که می‌تواند در ۰.۴٪ تا ۷.۳٪ موارد رخ دهد. عفونت جریان خون بیشتر احتمال دارد افرادی را که ایمنی ضعیفی دارند به دلیل شرایط زمینه‌ای مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV/AIDS)، سرطان، دیابت یا سوءتغذیه تحت‌تأثیر قرار دهد.
تشنج: تشنج انفجارهای ناگهانی فعالیت الکتریکی در مغز است که باعث تغییر در حرکات، رفتار یا سطح هوشیاری می‌شود. کودکان خردسال به‌احتمال زیاد این عارضه را تجربه می‌کنند و همچنین ممکن است تب بالا، قند خون پایین یا سطوح غیرطبیعی نمک در خون را به‌عنوان علائم همراه داشته باشند. شایان‌ذکر است که تشنج‌ها به‌خودی‌خود بدون درمان برطرف می‌شوند.
سندرم همولیتیک – اورمیک: یکی دیگر از عارضه‌های نادر که معمولاً فقط در کودکان دیده می‌شود، سندرم همولیتیک – اورمیک (HUS) می‌تواند زمانی رخ دهد که باکتری وارد سیستم گوارشی شده و به گلبول‌های قرمز خون آسیب می‌رساند. این به نوبه خود می‌تواند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد و گاهی اوقات باعث نارسایی کلیه شود. سندرم همولیتیک – اورمیک که در صورت مقاوم‌بودن باکتری شیگلا به آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است رخ دهد، علت اصلی مرگ‌ومیر ناشی از شیگلوزیس است.
خلاصه این که
شیگلا نوعی باکتری است که باعث شیگلوز می‌شود؛ یک عفونت بسیار مسری روده که باعث اسهال، حالت تهوع، استفراغ و کم‌آبی بدن و سایر علائم می‌شود. کودکان خردسال، آنهایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و افرادی که در مناطق شلوغ زندگی یا کار می‌کنند بیشتر در معرض خطر هستند.
پزشک با ارزیابی علائم و انجام آنالیزهای آزمایشگاهی نمونه‌های مدفوع، این وضعیت را تشخیص می‌دهد. درمان‌ها بر پیشگیری از کم‌آبی بدن متمرکز هستند و گاهی اوقات پزشک آنتی‌بیوتیک‌ها را برای کاهش طول عفونت و کاهش علائم تجویز می‌کند. کلیدهای پیشگیری از شیگلوز شامل شستن منظم دست‌ها، اجتناب از قورت‌دادن آب آلوده و اجتناب از رابطه جنسی با فرد مبتلا به عفونت تا دو هفته پس از رفع علائم است.
منبع: ایسنا
