کافی نبودن حمایت‌های اجتماعی از افراد آسیب‌پذیر در دوران کرونا
یکی از وظایف دولت ها در جوامع مختلف سیاستگذاری و برنامه ریزی برای ارتقاء سلامت اجتماعی و رفاه وتامین اجتماعی در همه شرایط اط جمله در سوانح وحوادث و شرایط بحرانی است.
موضوعی که دراصل بیست ونهم قانون اساسی هم بر آن تاکید وتصریح شده است. در سایراسناد و سیاست های مرتبط با حوزه رفاه تامین اجتماعی بطور عام و حمایت های اجتماع بطو خاص هم بر آن تاکید شده است.از جمله این بحران ها و .. شیوع ویروس کرونا(Covid-19 ) می باشد که از جمله بحران های جهان شمول از جمله در ایران می باشد.بدون شک هر بحرانی پیامد های متعددی را به دنبال خواهد داشت که افراد و گروه های مختلف از جمله گروه های آسیب پذیر اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد.
ویژگی های خاص این بحران و استراتژ های متعددی که برای پیشگیری از شیوع، رعایت فاصله گذاری اجتماعی، محدودیت های حضور در عرصه های اجتماعی، افزایش هزینه های خانوار، مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه( از قبل از کرونا ، و درحین کرونا) و تاثیر گذاری بیش از حد این شرایط اقتصادی در زندگی این افراد آسیب پذیر و عدم امکان تامین و پاسخگویی به نیازهای این افراد و پیشگیری از ایجاد مشکلات بیشتر شرایطی را فراهم کرده است که نیاز مند حمایت های بیشتر توسط دولت هستند.
علیرغم همه اقدامات انجام شده مبنی بر افزایش یارانه های این افراد از محل منابع هدفمندی یارانه ها، افزایش دوره ایی کمک های معیشتی، کمک های خاص کرونا به مراکز ارایه کننده خدمات و افراد آسیب پذیر، با بهره گیری از تمام ظرفیت های مردمی، دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی، خصوصی ، موسسات خیریه ، گروه های مردمی، گروه های جهادی و… در قالب کمک های مومنانه، مسوولیت اجتماعی بنگاه ها، افزایش حمایت های ستاداجرایی فرمان امام(ره) وستاد احسان این ستاد، بنیاد مستضعفان، سپاه و بسیج، هلال احمر و… که در ابتدا بیشتر بوده و به مرور زمان این نوع مشارکت ها هم کمتر شد ولی شرایط برای افراد و گروه های آسیب پذیر همچنان نگران کننده است.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران درادامه گفت وگو بیان کردندکه افزایش هزینه های مراکز ارایه کننده خدمات به این گروه ها، ناکافی بودن یارانه های دولتی، افزایش اقلام بهداشتی و توانبخشی، از دست دادن مشاغل خرد خانگی که درآمد هایش جبران بخشی از هزینه های زندگی بود و… نگرانی در خصوص شرایط این افراد را بیش از پیش افزایش داد. شرایطی که قبل از کرونا هم نامطلوب بود.گروه هایی هم که به دلیل بی خانمانی و نداشتن سرپناه و اجبار به کار در خیابان و زباله گردی و… در دوران کرونا به مراتب شرایط سخت تری را تجربه می کردند که با حضور مددکاران اجتماعی فعال در موسسات خیریه و غیر دولتی و در تهران شهرداری تهران و بعد ها سازمان های دولتی شرایط شان از ابتدای دوران شیوع کرونا به مراتب بهتر شد.البته در این راه عدم فراگیری، عدم جامعیت، عدم کفایت و عدم پایداری خدمات از جمله مشکلات اساسی در حمایت اجتماعی از این افراد وگروه های آسیب پذیر بود. ضمن این که به دلیل مشکلات اقتصادی ایجاد شده از جمله افزایش بیکاری وتعطیلی واحد های صنعتی و … و فوت سرپرستان خانوار ها و … گروه های دیگری هم بودند که در این شرایط نیازمند دریافت حمایت های اجتماعی بودند که ساز و کار های مشخص و نظام مند برای ارایه حمایت ها برای این افراد و خانواده ها اتخاذ نشده بود که این مشکل همچنان وجود دارد.
این شرایط برای بسیاری از کشور های دنیا هم وجود دارد و آنچه که الان ما نیازداریم این است که با شناسایی افراد جدید نیازمند حمایت اجتماعی که به واسطه کرونا و شرایط جدیدی که پیدا کردند باید مورد حمایت قرار گیرند و شناسایی نیاز ها ومشکلات افرادی که از قبل از کرونا هم نیازمند حمایت اجتماعی بودند بگونه ایی برنامه ریزی شود تا مشکلات این افراد حادتر نشود. تجربه زیسته در جهان و از جمله ایران نشان داده است که هر چقدر از زمان بحران ها فاصله می گیریم و شرایط کمی بهتر می شود میزان مشارکت ها و حمایت های اجتماعی مردمی وحتی توجه دولت ها در جوامع مختلف هم معمولا کمتر می شود.لذا تنها گذاشتن این خانواده های نیازمند حمایت اجتماعی، می تواند پیامدهای منفی کرونا را بر آنها به مراتب افزایش دهد.
*رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
