۸ روش برای تشخیص عذرخواهی جعلی

علی سلیمی: عذرخواهی‌های جعلی اتفاقی رایج در تعاملات روزمره ماست. سیاستمداران، کارفرمایان و افراد مشهور بسیار از آن استفاده می‌کنند. عذرخواهی‌هایی مانند:«متاسفم که دچار سوء‌تفاهم شدید!» ، «اگر به هر نحوی به شما توهین کردم عذرخواهی می‌کنم» یا «بسیار خوب اگر اصرار دارید که من اشتباه کردم من معذرت میخواهم» این عذرخواهی‌ها واقعی به نظر می‌رسند اما اینطور نیست. اینگونه عذرخواهی‌ها نه تنها ساختگی هستند، بلکه بسیار رایج‌اند. دریافت یک عذرخواهی جعلی می‌تواند احساس بدی در شما ایجاد کند حتی بدتر از حسی که اشتباه طرف مقابل موجب آن شده است. عذرخواهی زمانی جعلی است که با تعریف زیر مطابقت نداشته باشد. عذرخواهی یعنی اعتراف به اشتباه یا بی‌‎ادبی همراه با ابراز پشیمانی. در این گزارش هشت تفاوت بین عذرخواهی ساختگی و جعلی با عذرخواهی صادقانه و اصیل و اینکه چگونه هر کدام از بخش‌های پذیرش و پشیمانی این تعریف را توضیح نمی‌دهند، آورده شده است:

۱- عذرخواهی‌های جعلی شما یا شخص دیگری را به جز عذرخواه سرزنش می‌کند، عذرخواهی واقعی زمانی است که فرد مسئولیت شخصی اشتباه خود را بر عهده می‌گیرد.

این عذرخواهی‌ها معمولا با جملات « متاسفم اگر ناراحت شدی» یا «متاسفم که ناراحت شدی» شروع می‌شود. همچنین ممکن است شخص بگوید «مشکل تو این است که بیش از حد حساسی» یا اینکه «معذرت می‌خواهم که اوضاع به این شکل پیش رفت». این حرف‌ها اینگونه است که انگار فرد زمین و زمان را برای آنچه اتفاق افتاده است مقصر می‌داند. یک عذرخواهی واقعی مستلزم این است که شخص به اشتباه خود اعتراف کند و نشان دهد صرفا به دنبال سرزنش دیگران یا چیزهای دیگر نیست.

۲- عذرخواهی جعلی اجباری به نظر می‌رسد در حالی که یک عذرخواهی واقعی کاملا داوطلبانه است.

خیلی از اوقات عذرخواهی‌ها اجباری به نظر می‌رسند مانند اینکه فرد می‌گوید «خیلی خوب باشه، معذرت می‌خواهم» یا « اصلا حق با توست ببخشید» این گونه عذرخواهی‌ها اصیل به نظر نمی‌رسند و فرد واقعا از رفتار خود پشیمان نیست.

بیشتر بخوانید: دروغ‌های مصلحتی چه بلایی بر سر ما می‌آورند؟

۳- عذرخواهی‌های جعلی مبهم و غیرمشخص هستند در صورتی که عذرخواهی واقعی مشخص می‌کند که شخص چه اشتباهی انجام داده است.

یک مثال ساده این مورد این است که فرد می‌گوید «متاسفم اگر کار اشتباهی انجام دادم» در مقابل اینکه «متاسفم که دیروز به تو گفتم آدم بی‌مسئولیتی هستی». برای اینکه عذرخواهی واقعی و صادقانه باشد، شخص عذرخواهی کننده باید به وضوح تشخیص دهد که چه اشتباهی انجام داده است تا جایی برای تفسیر نادرست و حداقل تکرار خطا وجود نداشته باشد.

۴- عذرخواهی جعلی بسته به شروط است؛ عذرخواهی واقعی بدون شرط است.

وقتی کسی عذرخواهی خود را با «من عذرخواهی خواهم کرد اگر…» شروع می‌کند، آن شخص در واقع عذرخواهی نکرده است. او فقط یک شرط اضافه کرده است، کار دیگری که باید انجام دهید تا از شما عذرخواهی شود.

۵- در عذرخواهی‌های جعلی حتی از کلمه عذرخواهی استفاده نمی‌کنند؛ در عذرخواهی واقعی به وضوح گفته می‌شود من عذرخواهی می‌کنم یا متاسفم.

فرض کنید فرد عذرخواهی‌کننده به شما می‌گوید «می‌دانی که من هرگز به تو صدمه نمی‌زنم» اما ممکن است در ذهن شما این باشد که «نه من اینطور فکر نمی‌کنم چون تو اینکار را کردی». یا مثلا جمله «فکر می‌کنم یک عذرخواهی به شما بدهکارم». آیا واقعا نیاز به حدس و گمان وجود دارد؟ اینها یک نوع بازی کلامی برای عذرخواهی جعلی است.

۶- عذرخواهی جعلی با گوش دادن همراه نیست؛ عذرخواهی واقعی به سرعت به گوش دادن به فرد تبدیل می‌شود.

اگر کسی باید از شما عذرخواهی کند، به احتمال زیاد آن شخص از ابتدا به شما گوش نداده است. بنابراین، یکی از راه‌هایی که آن شخص می‌تواند صداقت خود را نشان دهد این است که در واقع شروع به گوش دادن به صحبت‌های شما کند و بفهمد که چه می‌خواهید.

۷- عذرخواهی‌های جعلی هیچ‌گونه اقدام و راه‌حل مشخصی ندارد ولی عذرخواهی واقعی دارد.

عذرخواهی ممکن است خوب و مودبانه باشد اما اعمال بلندتر از کلمات صحبت می‌کنند و فرد واقعا باید سعی در عدم تکرار رفتار خود باشد نه اینکه هر بار فقط عذرخواهی کند و به رفتار خود ادامه دهد.

۸- عذرخواهی‌های جعلی با حرکات و حالات چهره فرد همراه نیست؛ در عذرخواهی واقعی فرد همسویی کامل دارد.

طبیعتا اگر آن شخص در حین عذرخواهی به طور غیرقابل کنترلی می‌خندد، باید صمیمیت عذرخواهی را زیر سوال برد. اساسا، اگر به نوعی احساس می‌کنید که عذرخواهی واقعی نیست، احتمالا اینطور نیست.

به طور کلی این روزها افراد زیادی طوری رفتار می‌کنند که انگار کد تقلب را برای عذرخواهی پیدا کرده‌اند. همان طور که در بالا توضیح داده شد برای عذرخواهی واقعی فرد باید واقعا پشیمان باشد. آن شخص باید بداند و بپذیرد که چه اشتباهی انجام داده است.

منبع: psychologytoday