دوران سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که از ۶۰ سالگی شروع می‌شود، اما این باور که دوران سالمندی در همه افراد با کاهش توانایی های جسمی و روانی عمیق همراه است واقعیت ندارد و اکثر افراد سالمند توانایی خود را تا حد قابل توجهی حفظ می کنند.
به گزارش بهداشت نیوز، آنچه که اطرافیان فرد سالمند شایسته است انجام دهند کمک به «حفظ حس احترام» و «عزت نفس» سالمند است. فرد سالمند اگر مورد حمایت اجتماعی و خانوادگی قرار گیرد، سلامت جسمی و روانی او تامین می شود و عزت نفس بالایی پیدا می کند. هر چه فرد سالمند توان جسمی خود را تداوم بخشد بهتر می تواند با عوامل خطرزای محیطی مقابله کند.
مسمومیت: به علت وابستگی که سالمندان به انواع و اقسام داروها دارند و از طرف دیگر به علت ضعف بینایی آنان، احتمال دارد که داروها را بیش از اندازه لازم تجویز شده و یا به طور اشتباه مصرف کنند و دچار مسمومیت دارویی شوند. بنابراین توصیه می شود:
· داروهای مختلف جداسازی شود.
· برچسب مشخص کننده با رنگ‌های متفاوت داشته باشد.
· فقط میزان لازم در دسترس سالمند باشد.
· تا حد امکان، مصرف دارو به همراه مراقب انجام شود.
سوختگی:
· در نزدیکی محل خواب و نشستن و در مسیرهای تردد سالمند در منزل، بخاری و ظروف غذا و مایعات داغ وجود نداشته باشد.
· قبل از حمام کردن بهتر است درجه آب تنظیم شود تا خیلی داغ و سوزاننده نباشد.
· در زمان خوردن غذاها و مایعات داغ با دقت کافی این کار صورت گیرد و با عجله و شتابزدگی نباشد.
· سالمندان حین استفاده از اجاق گاز و روشن و خاموش کردن آن و حین آشپزی و در زمان روشن و خاموش کردن بخاری و شومینه باید بسیار مراقب باشند و اصول ایمنی را رعایت کنند.
بریدگی: به علت لرزش دست و ضعف حرکات ظریف انگشتان، سالمندان قادر نیستند که از چاقو و سایر وسایل تیز مثل قیچی، سوزن و … به خوبی استفاده کنند، بنابراین توصیه می شود:
· تا حد امکان کار با وسایل برنده را نباید به سالمند محول کرد و در صورت استفاده، دقت و احتیاط کافی داشته باشند.
· در مسیرهای رفت و آمد، خواب و نشستن سالمندان نباید اشیای تیز و برنده مانند اشیای تزئینی تیز و یا میزهای دارای لبه‌های تیز وجود داشته باشد.
کمک‌های اولیه: دستگاه فشار خون از جمله وسایلی است که وجود آن در منزل ضرورت دارد و باید به طور منظم، فشار خون فرد سالمند کنترل شود، زیرا بالا بودن یا پایین بودن بیش از حد میزان فشار خون موجب به هم خوردن تعادل حرکتی و سر گیجه می‌شود که خود عامل زمینه ساز برای سقوط است. در مورد سالمندان به علت پوکی استخوان و سستی عضلات در برخی از آنان، احتمال شکستگی و در رفتگی استخوان زیاد است و احتمال دارد که با کوچکترین ضربه و با یک زمین خوردگی ساده، این اتفاق بیفتد.
حوادث ترافیکی: سالمندان به دلیل محدودیت های جسمانی و حرکتی خود نمی‌توانند به سرعت از خیابان عبور کنند و به دلیل ضعف بینایی و شنوایی قادر نیستند که موقعیت وسایل نقلیه را به طور سریع و مناسب تشخیص دهند. در چنین مواقعی آنها نیاز به یاری دارند و از سویی دیگر، رانندگان نیز باید مراقب شرایط سالمندان باشند و احتیاط بیشتری صورت گیرد.
رانندگی افراد سالمند نیز باید با رعایت ایمنی کافی صورت گیرد و قبل از اقدام به رانندگی، باید فرد سالمند از سلامت جسمی و روانی خود مطمئن و دچار ضعف حرکتی و بینایی نباشد. همچنین بهتر است مسافت و مدت زمان رانندگی آنان طولانی نباشد، از جهت‌یابی سالمی برخوردار باشد و تنها با وجود چنین شرایطی سالمندان می توانند رانندگی کنند./برزگری
دکتر «عبدالرحیم اسداللهی»، عضو هیات علمی گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت شیراز
