چه علائمی در سردرد کودکان باید جدی گرفته شود

سردرد در کودکان دلایل مختلفی می تواند داشته باشد، بسیاری از این شرایط نگران کننده نیستند و با مراقبت های والدین بهبود پیدا می کنند.

به گزارش بهداشت نیوز، سردرد احساس درد در ناحیه ی صورت یا سر کودک شما است. سردرد در ۲۵ درصد از کودکان کوچکتر و ۷۵ درصد از نوجوانان اتفاق می افتد. در واقع، میگرن یکی از پنج بیماری شایع در کودکان است. سردرد در بزرگسالان و کودکان بسیار شایع است و بیش از ۱۵۰ نوع دارد. این انواع معمولاً به چهار دسته تقسیم می شوند:

میگرن
میگرن اپیزودیک است و چند بار در ماه رخ می دهد، سردردهای شدید که در آن کودک شما حساسیت به نور و صدا و به دنبال آن حالت تهوع و استفراغ را تجربه می کند. میگرن می تواند ارثی باشد. حدود ۶۰ درصد از افرادی که میگرن دارند، یکی از اعضای نزدیک خانواده (مادر، پدر، خواهر ویا برادر) نیز دارند که به میگرن مبتلا هستند.

سردردهای تنشی
چهار نوع سردرد تنشی وجود دارد :
سردرد تنشی اپیزودیک: سردردی که کمتر از ۱۵ روز در ماه طول بکشد.
سردرد تنشی مزمن: سردردی که بیش از ۱۵ روز در ماه طول بکشد.
سردرد تنشی روزانه: سردردهایی که هر روز اتفاق می افتد.
سردرد مزمن غیر پیشرونده: سردردهایی که روزانه یا چند بار در ماه اتفاق می‌افتند، اما شامل علائم اضافی میگرن نمی‌شوند.
سندرم سردرد مختلط / میگرن مزمن / میگرن تبدیل شده
این نوع سردرد ترکیبی از میگرن و سردرد تنشی مزمن غیر پیشرونده است. اگر کودک شما بیش از ۱۵ روز در ماه سردرد دارد و علائم میگرن دارد، ممکن است این نوع سردرد را داشته باشد.

سردردهای کششی و التهابی
این سردردها ممکن است به دلیل بیماری یا اختلال مغزی کودک شما باشد. احتمالاً تومور مغزی یا خونریزی در مغز آنها وجود دارد.

سردرد در کودکان چقدر شایع است؟
در میان کودکان بین ۵ تا ۱۷ سال، ۲۰ درصد گزارش کرده اند که دچار سردرد شده اند. شایع ترین انواع سردرد در این گروه سنی سردرد تنشی است (۱۵ درصد گزارش شده و میگرن با ۵ درصد گزارش شده است).

بسیاری از والدین نگران این هستند که سردرد فرزندشان نشانه یک تومور مغزی یا وضعیت پزشکی جدی باشد. با این حال، کمتر از ۳ درصد از سردردها نتیجه این شرایط است. بسیاری از سردردها در کودکان نتیجه استرس و مسائل مربوط به سبک زندگی است.

کدام کودکان بیشتر در معرض سردرد هستند؟
اگر فرزند شما یکی از اعضای نزدیک خانواده خود را دارد که سردرد می گیرد، این او را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد. کودکانی که سطح استرس بالایی دارند نیز احتمال بیشتری دارد.

آیا سردرد به مغز فرزندم آسیب می رسانند؟
سردرد باعث آسیب مغزی نمی شود. آنها روی مغز کودک شما تأثیر منفی نمی گذارند.

سردرد در کودکان چه تفاوتی با سردرد در بزرگسالان دارد؟
سردرد کودکان در موارد زیر با بزرگسالان متفاوت است:

سردرد کودکان اغلب به اندازه بزرگسالان طول نمی کشد (بین دو ساعت تا ۷۲ ساعت)
کودکان درد را در سرتاسر سر خود احساس می کنند، نه فقط یک طرف یا قسمتی از آن
کودکان شکایات معده بیشتری از جمله درد شکم، استفراغ و حالت تهوع دارند
علائم سردرد در کودکان چیست؟
علائم بسته به نوع سردرد کودک شما متفاوت است:

سردردهای حاد
علائم سردرد حاد به طور ناگهانی رخ می دهد و خیلی طول نمی کشد. علائم عبارتند از:

درد تند و ضربان دار
درد در سر، گردن یا صورت آنها
سردردهای مکرر حاد یا میگرن
این نوع سردرد از یک تا دو ساعت طول می کشد و معمولا دو تا چهار بار در ماه اتفاق می افتد.

دردی که جلوی سر یا هر دو طرف را درگیر می کند
رنگ پریدگی
ناراحتی معده، حالت تهوع و استفراغ
تحریک پذیری
حساسیت به نور، صدا یا بو
سرگیجه
تب
تاری دید
تمایل به خوابیدن بیش از حد معمول
سردرد مزمن غیر پیشرونده یا سردرد تنشی
اینها سردردهای روزانه یا سردردهایی هستند که برای مدت طولانی بدون ایجاد علائم عصبی ظاهر می شوند و از بین می روند. اگر بیش از ۱۵ روز در ماه همراه با غیبت های مکرر در مدرسه و مصرف بیش از حد داروها رخ داد، به متخصص سردرد مراجعه کنید. علائم عبارتند از:

درد یا فشار در یک «بند» در سرتاسر پیشانی آنها
سردردهای مزمن پیشرونده
افزایش تدریجی تعداد دفعات بروز سردرد آنها
افزایش تدریجی شدت سردرد آنها
هنگامی که سردردهای مزمن پیشرونده همراه با سایر علائم عصبی (به عنوان مثال، ضعف، مشکلات تعادل و اختلالات بینایی) رخ می دهد، می تواند نشانه ای از شرایط مغزی مانند تجمع غیر طبیعی مایع در مغز آنها (هیدروسفالی)، التهاب مغز، تومور یا شرایط دیگر باشد

علت سردرد در کودکان چیست؟
دلایل زیادی برای سردرد در کودکان وجود دارد. آنها موارد زیر را ممکن است شامل شوند:

بیماری های ساده مانند آنفولانزا ، عفونت یا تب
عفونت سینوسی
گلو درد
عفونت گوش
ضربه به سر
استرس
اضطراب
افسردگی
تنش
ورزش و فعالیت بیش از حد
مننژیت (عفونت یا التهاب غشایی که مغز و نخاع آنها را می پوشاند) که نادر است
آنسفالیت (التهاب مغز آنها) که نادر است
خونریزی در مغز آنها که نادر است
تومور (توده ای از بافت غیرطبیعی) که نادر است.
آیا سردرد نشانه این است که فرزندم دیابت نوجوانی دارد؟
در حالی که سردرد از علائم معمول دیابت نیست، اما می تواند نشان دهنده پایین بودن قند خون فرزند شما باشد که خود نشانه دیابت است.

سردرد در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟
به منظور ارزیابی و تشخیص سردرد، پزشک کودک شما باید معایناتی را انجام دهد. آنها مواردی مانند موارد زیر را بررسی می کنند:

تب
فشار خون بالا
ضعف عضلانی
مشکلات تعادل
مشکلات بینایی
آنها همچنین با شما و فرزندتان مصحبت خواهند کرد و سوالات زیر را ممکن است بپرسند، مانند:

سردرد از چه زمانی شروع شد؟
چه مدت است که سردرد اتفاق می افتد؟
هر چند وقت یک بار اتفاق می افتد؟
چه چیزی باعث سردرد می شود؟
چه کسی در خانواده سردرد دارد؟
آیا علائم قابل توجهی وجود دارد که بین سردرد اتفاق می افتد؟
آیا سردرد فرزند شما را از رفتن به مدرسه باز می دارد؟ آیا آنها در طول مدرسه فرزند شما را اذیت می کنند؟
سردرد چه تاثیری بر کیفیت زندگی فرزند شما دارد؟
درد در کجا قرار دارد؟
درد چه حسی دارد؟
درد چقدر طول می کشد؟
چه چیزی باعث بهتر شدن درد می شود؟
کودک شما چه زمانی از روز سردرد می گیرد؟
چه آزمایش هایی می تواند به تشخیص سردرد در کودکان کمک کند؟
متخصص کودک شما ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری را درخواست کند تا بفهمد چه چیزی باعث سردرد می‌شود. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی).
MRA (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از شریان ها).
سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری)
چه زمانی باید فرزندم را نزد پزشک ببرم؟
زمانی که کودک شما سردرد را مکررا تجربه می کند
زمانی که سردرد کودک شما شدید است.
هنگامی که سردرد کودک شما به طور ناگهانی اتفاق می افتد.
چه زمانی باید فرزندم را به اورژانس ببرم؟
در صورت بروز هر یک از علائم زیر همزمان با سردرد، در مراجعه به اورژانس تردید نکنید:

ضعف
اسهال یا استفراغی که متوقف نمی شود
از دست دادن بینایی
گیجی
تب
سرگیجه
بی حسی
تنگی نفس
گرفتگی گردن
هر گونه تغییر در گوش، گلو، چشم یا بینی
چه علایمی در سردرد کودکان باید جدی گرفته شود
فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: کم آبی، نخوردن صبحانه، استرس، مصرف چای، قهوه، کاکائو، شکلات، نسکافه، کاپوچینو، گوجه‌فرنگی، فلفل، برخی انواع ادویه و بوی پیاز داغ، سیر داغ و پیازچه به ویژه در برخی دختران ایجاد سردرد می‌کند.

ساسان ساکت ، با بیان اقدامات تشخیصی و درمانی جهت کودکان مبتلا به سردردهای تنشی و میگرنی اظهار داشت: بعد از اینکه بر اساس معاینه بالینی و اخذ شرح حال از کودک و خانواده مطمئن شدیم که کودک از الگوی تنشی یا میگرنی تبعیت می‌کند عملاً نیاز به نوار مغزی یا مطالعات تصویربرداری وجود ندارد و برخی آزمایش‌ها مانند آزمایش خون ساده برای تشخیص کم‌خونی کودک کفایت می‌کند.

وی افزود: برخی علایم در صورتی که با سردرد همراه باشد نیاز به تصویربرداری مغزی یا MRI دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: اگر در معاینه از کودک یافته عصبی غیرطبیعی دیده شود یا تظاهرات ناشایع اساسی حین سردرد مانند فلج اندام‌ها، نابینایی یک‌طرفه، فلج عضلات چشمی، گیجی، سرگیجه، ضعف یک‌طرفه، گزگز و مورمور اطراف دهان و تغییر سطح هوشیاری دیده شود نیاز به MRI وجود دارد.

وی افزود: همچنین الگوی سردردهای مزمن پیشرونده نیاز به MRI دارد. سردردهای مزمن پیشرونده ‌آنهایی هستند که در طول زمان تعداد دفعات حملات سردرد و شدت آن افزایش می‌یابد و این سردردها به طور عمده نشان‌دهنده فشار داخل مغزی هستند.

احتمال ابتلا به خونریزی مغزی در برخی مبتلایان به سردرد
این فوق‌تخصص مغز و اعصاب کودکان ادامه داد: در موارد اورژانسی و آنهایی که سردرد به صورت ناگهانی و با شدت بالا دارند ممکن است احتمال ابتلا به خونریزی داخل مغزی وجود داشته باشد که با نظر پزشک و سی‌تی‌اسکن می‌توان به تشخیص قطعی رسید.

درمان انواع سردرد در کودکان متفاوت است
ساکت گفت: درمان میگرن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و بستگی به شدت سردرد، تعداد دفعات حمله و ناتوانی کودک به دنبال حمله سردرد دارد.

وی افزود: برای اکثر سردردهای میگرنی استراحت در یک اتاق تاریک و آرام و استفاده از مسکن‌های ساده کفایت می‌کند اما در انواع دیگر سردردهای میگرنی باید از سایر تجویزات پزشک استفاده کرد.

چه موقع باید سردرد میگرنی را درمان کرد
این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان تصریح کرد: درمان وقتی شروع می‌شود که سردردهای میگرنی مکرر شوند و فعالیت‌های روزمره را تحت تأثیر قرار دهد چنانچه سردرد بیش از یک حمله در هفته باشد باید از درمان‌های دارویی پیشگیری‌کننده استفاده کنیم به این امید که شدت و تعداد حملات را کاهش دهیم.

مصرف چای، قهوه، نسکافه و کاکائو ممنوع
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: قبل از اینکه دست به درمان بزنیم باید سبک زندگی کودک را تغییر دهیم این سبک زندگی با الگوی خواب مناسب و منظم میسر است در عین حال مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند شروع‌کننده یا تشدیدکننده سردرد باشد کافئین، چای، قهوه، کاکائو، شکلات، نسکافه و کاپوچینو در فردی که زمینه سردرد دارد می‌تواند موجب شدت و شروع حملات شود.

وی افزود: برخی مواد غذایی خاص مانند گوجه‌فرنگی، فلفل، برخی انواع ادویه و بوی پیاز داغ، سیر داغ و پیازچه به ویژه در برخی دختران ایجاد سردرد می‌کند.

نخوردن صبحانه و استرس می‌تواند شروع‌کننده و تشدیدکننده سردرد باشد
این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان اظهار داشت: استرس می‌تواند شروع‌کننده و تشدیدکننده سردرد در کودکان باشد همچنین نخوردن صبحانه و استرس ناشی از خستگی یا خواب‌آلودگی به علت انرژی کم می‌تواند موجب سردرد در کودکان شود.

وی خاطرنشان کرد: کم‌آبی به ویژه در مناطق گرمسیر موجب سردرد در کودکان می‌شود، بنابراین بردن قمقمه و نوشیدن آب مانع از سردرد خواهد شد.