یکی از مهمترین نکاتی که شهروندان در زمان طرح شکایت از مجرمان اینترنتی به آن دقت کنند این است که باید برای طرح شکایت به شعبه دادگاه در شهری که بانک محل افتتاح حساب آنهاست مراجعه کنند!
حسام سعیدی -حقوقدان و تحلیلگر مسائل حقوقی جرم برداشت اینترنتی پول از حساب دیگران از مصادیق جرایم رایانه ای است که فرد با انجام دادن کار هایی مانند ایجاد اختلال در سامانه های رایانه ای و مخابراتی ، از حساب دیگران پول بردارد . مجازات دزدی از کارت عابر بانک بسته نوع جرم و میزان آن شامل حبس و پرداخت جزای نقدی شود .
کلاهبرداری صرفا در فضای حقیقی جامعه رخ نمی دهد و در حال حاضر با توجه به کثرت استفاده عموم شهروندان از اینترنت و فضاهای مجازی ، این جرم نیز به این حوزه راه پیدا کرده است و نظر به اینکه مرتکبین در فضای اینترنتی به نحو بهتری می توانند هویت خود را پوشش دهند و از مجازات کلاهبرداری فرار کنند ، اقدامات مجرمانه خود را از طریق اینترنت انجام می دهند .
به همین دلیل ، در قانون جرایم رایانه ای مصوب سال 1388 نیز مجازات خاصی در ارتباط با کلاهبرداری هایی که با استفاده از اینترنت رخ می دهند ، پیش بینی شده است . بر اساس ماده 13 این قانون که در ماده 741 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز منعکس شده است ، جرم کلاهبرداری اینترنتی و مجازات جرم کلاهبرداری رایانه ای به صورت زیر پیش بینی شده است :
"هر کس به طور غیر مجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل محو ، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند ، علاوه بر رد مال به صاحب آن ، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد " .
بنابراین ، جرم کلاهبرداری اینترنتی ، همان کلاهبرداری به شیوه سنتی یعنی فریفتن دیگران برای بردن مال آنهاست ، که از طریق اینترنت انجام می شود . علاوه بر این ماده ، عنصر قانونی جرم کلاهبرداری در ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی نیز به این صورت پیش بینی شده است
اما سوال اصلی برای بسیاری از زیان دیدگان این است که چگونه طرح شکایت کنیم؟
یکی از مهمترین نکاتی که شهروندان به آن دقت کنند این است که باید برای طرح شکایت به بانک محل افتتاح حساب مراجعه کنند!
تصور اشتباهی که بسیاری از مردم درباره روش طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی دارند این است که شکایت از طریق مراجعه حضوری به مراجع قضایی امکان پذیر است ؛ در حالی که میبایست برای طرح شکایت از این جرم ، شکواییه خود را در سامانه ثنا ثبت کنند و نیازی به مراجعه حضوری به مراجع قضایی برای شکایت از جرم نیست .
با این وجود ، باید گفت که اصولا جرایم اینترنتی مانند جرم سرقت و کلاهبرداری های اینترنتی ، پس از طرح شکایت ، به دادسرای جرایم رایانه ای ارجاع داده می شوند که دادسرای جرایم رایانه ای ، یک دادسرای تخصصی برای رسیدگی به جرایمی است که در حوزه اینترنتی و رایانه ای صورت می گیرند .
مقامات دادسرا از جمله دادیار و بازپرس تحقیقات مقدماتی در خصوص پرونده کلاهبرداری اینترنتی را انجام می دهند و اگر این جرم نیاز به انجام تحقیقات تخصصی تری داشته باشد ، موضوع را به پلیس فتا نیز ارجاع می دهند تا پلیس فتا تحقیقات را تکمیل کند .
در پایان باید گفت : خسارت دیدگان از کلاهبرداری اینترنتی باید بداند که مرجع رسیدگی به دعوایی که علیه کلاهبردار است و بعضاً نه شهر شاکی، بلکه بر اساس رای وحدت رویه شماره ۷۲۹- ۱/ ۱۲/ ۹۱ هیات عمومی دیوان عالی کشور مرجع رسیدگی به این دعوا،دادگاهی است که بانک افتتاح‌کننده حساب شهروند شاکی که پول از آن برداشت شده در حوزه آن قرار دارد، صالح به رسیدگی می باشد.
