با گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند، عوارض ناشی از این ابزارها نیز در حال افزایش است؛ بسیاری از کاربران بدون توجه به وضعیت بدنی مناسب، ساعت‌ها در حالت خمیده به صفحه نمایش خیره می‌مانند و همین موضوع می‌تواند منجر به بروز مشکلات متعدد اسکلتی‌عضلانی شود.
به گزارش بهداشت نیوز، دکتر محمدحسین جبه‌داری – متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ضمن هشدار نسبت به آسیب‌های ناشی از گوشی‌های هوشمند به گردن و ستون فقرات، راهکارهایی برای پیشگیری از مشکلات رایج ارائه کرد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با هشدار نسبت به افزایش مشکلات اسکلتی‌عضلانی ناشی از استفاده طولانی‌مدت از گوشی‌های هوشمند، بر اصلاح وضعیت‌های نامناسب بدن، انجام تمرین‌های کششی و وقفه‌های منظم برای پیشگیری از آسیب‌ها تأکید کرد.
«سندروم گردن پیامکی»، مهم‌ترین آسیب کاربران گوشی‌های هوشمند
جبه‌داری، شایع‌ترین ناحیه آسیب‌دیده در اثر استفاده طولانی‌مدت از گوشی‌های هوشمند را گردن عنوان کرد و افزود: این مشکل که با عنوان «سندروم گردن پیامکی» شناخته می‌شود، ناشی از خم‌شدن مداوم سر به سمت پایین و نگاه طولانی به صفحه نمایش است.
او با بیان اینکه سر انسان به طور متوسط ۵ تا ۶ کیلوگرم وزن دارد، بیان کرد: در وضعیت خنثی، این وزن به‌طور متعادل توسط ستون فقرات و مهره‌های گردن تحمل می‌شود، اما هر ۲.۵ سانتی‌متر جلو آمدن سر، فشار روی گردن را تا ۴.۵ کیلوگرم افزایش می‌دهد، خم‌کردن سر به اندازه ۱۵ درجه معادل ۱۲ کیلوگرم، ۳۰ درجه معادل ۱۸ کیلوگرم، ۴۵ درجه معادل ۲۲ کیلوگرم و ۶۰ درجه معادل ۲۷ کیلوگرم فشار اضافی به مهره‌های گردن وارد می‌کند.
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی معتقد است که این فشارها می‌تواند منجر به درد مزمن گردن، اسپاسم عضلات اطراف ستون فقرات گردن، سردردهای گردنی، فتق دیسک گردن و ساییدگی زودرس مهره‌های گردنی شود.
آسیب شانه و کمر
جبه‌داری با اشاره به اینکه قوز کردن و بالا آوردن مداوم دست‌ها برای نگه‌داشتن گوشی باعث خستگی عضلات شانه، به‌ویژه عضلات ذوزنقه‌ای و تاندون‌های روتاتور کاف می‌شود، افزود: این امر می‌تواند منجر به درد شانه، ایجاد نقاط ماشه‌ای دردناک یا به اصطلاح سندروم درد میوفاشیال شود.
او با اشاره به فشارهای وارده بر ناحیه پشتی و کمر گفت: قوز کردن هنگام استفاده از گوشی به دلیل ایجاد قوس غیرطبیعی در این ناحیه، فشار غیرطبیعی به مهره‌های پشتی و کمری وارد کرده و احتمال بروز کمردرد مزمن، فتق دیسک بین مهره‌ای و ضعف عضلات مرکزی بدن را افزایش می‌دهد.
مشکلات مچ، انگشتان و آرنج
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با اشاره به اینکه استفاده نادرست از گوشی‌های هوشمند می‌تواند باعث بروز سندروم تونل کارپال (CTS) یا همان فشردگی عصب مدیان در ناحیه مچ دست شود، افزود: خم کردن مداوم مچ‌ها و حرکات تکراری تایپ، فشار زیادی بر عصب مدیان وارد می‌کند که درد و بی‌حسی در دست‌ها از علائم آن است.
او یکی دیگر از مشکلات شایع، « انگشت ماشه‌ای» یا التهاب تاندون‌های انگشتان است که به دنبال اسکرول و تایپ مداوم ایجاد می‌شود، برشمرد و گفت: همچنین، در ناحیه آرنج احتمال بروز سندروم تونل کوبیتال وجود دارد که به دنبال خم‌کردن طولانی‌مدت آرنج (مثلا هنگام صحبت با گوشی) رخ داده و باعث گزگز و بی‌حسی انگشتان چهارم و پنجم می‌شود.
راهکارهای پیشگیری و تمرین‌های ساده عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای پیشگیری از این مشکلات توصیه کرد: کاربران لازم است، با قرار دادن گوشی مقابل چشم‌ها با پایه ثابت یا روی میز از خم شدن گردن جلوگیری کنند و همچنین هنگام استفاده طولانی از گوشی های هوشمند، آرنج‌ها را روی بدن یا میز تکیه دهیم تا فشار از روی شانه و گردن برداشته شود.
او توصیه کرد که هر۳۰ تا ۶۰ دقیقه استفاده از گوشی موبایل تمرین‌های کششی ساده انجام دهیم و اظهار کرد: تمرین‌های ساده‌ای مانند خم‌کردن سر به سمت شانه‌ها (هر طرف ۵ ثانیه)، حرکت چانه به سمت سینه و سپس نگاه به سقف، بالا بردن شانه‌ها به سمت گوش‌ها به مدت سه ثانیه و رها کردن آن ها (۵ بار) و یا قفل کردن دست‌ها پشت کمر و سپس باز کردن قفسه سینه به مدت ۱۰ ثانیه، در پیشگیری از آسیب های اسکلتی عضلانی بسیار مؤثر است.
جبه‌داری با اشاره به تمرین‌های تقویتی مچ و عضلات پشت، این تمرینات را هفته‌ای دو تا سه بار توصیه کرد و گفت: تقویت عضلات پشت با شنا روی دیوار یا حرکت «سپر دیواری» به صورت پشت به دیوار و دست ها به شکل 90 درجه و همچنین با بطری آب یا وزنه سبک مچ را به بالا و پایین خم کنیم که این تمرین موجب تقویت مچ دست می‌شود.
کاهش زمان استفاده و تنظیمات هوشمند
بنابر اعلام وزارت بهداشت، او افزود: کاربران می‌توانند با بزرگ‌کردن فونت گوشی، تنظیم روشنایی متناسب با محیط، استفاده از هندزفری یا پایه برای تماس‌های طولانی و مدیریت زمان استفاده از گوشی با ابزارهایی مثل Screen Time، فشار روی عضلات و مفاصل را کاهش دهند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین به قانون ۲۰-۲۰-۲۰،پرداخت و گفت: این قانون به این صورت است که هر ۲۰ دقیقه استفاده از گوشی به یک جسم در فاصله ۶ متری به مدت ۲۰ ثانیه نگاه کنیم و همچنین هر ۳۰ دقیقه استفاده از گوشی هوشمند، ۲ تا ۳ دقیقه حرکت کنیم یا دست‌ها را تکان دهیم که این کار موجب کاهش خستگی چشم و اصلاح پوسچر( وضعیت بدن) می شود.
