در میان تمام خطرات آتش سوزی، سوختگی منسوجات بیشتر به دلیل استفاده گسترده از آن است. اکثر حوادث آتش سوزی با سوختن منسوجات مرتبط است. سلولزی‌هایی که معمولاً در لباس‌ها استفاده می‌شوند راحت هستند، اما بیشتر مستعد اشتعال هستند. همین موضوع زمینه های ساخت پارچه ای را در جهان فراهم ساخت به که پارچه های نسوز معروف هستند. این پارچه ها از روکشی شیمیایی بهره می برند که در برابر شعله ها مقاوم هستند. همین موضوع موجب ایجاد کاربرد های گسترده برای پارچه های مقاوم در برابر شعله شده است به طوری که بازار جهانی بسیار بزرگی برای این محصول به وجود آمده است. در این مطلب معرفی کوتاهی از این ماده و بازار جهانی آن خواهیم داشت.
پارچه نسوز چیست؟
پارچه های نسوز از مواد غیرقابل اشتعال یا بازدارنده شعله ساخته می شوند. مواد بازدارنده شعله را می توان از الیاف طبیعی و یا مصنوعی تولید کرد. این الیاف از نوعی ماده شیمیایی تولید می شوند که به طور فابل توجهی اشتعال پارچه را کاهش داده و عملاً به آن امکان می دهند که غیرقابل احتراق باشند.
هنگامی که آتش سوزی رخ می دهد، پارچه ضد شعله با کاهش سرعت رشد شعله، احتمال آتش سوزی را کاهش می دهند. امروزه در صنعت قوانین سخت گیرانه ای وضع شده است تا استاندارد های ایمنی برای کارگران و همچنین محل کار ایجاد کند. به همین دلیل تقاضای فزاینده برای پارچه غیر قابل اشتعال ایجاد می شود و همین موضوع بازار پارچه های نسوز یا غیر قابل اشتعال را گسترده تر خواهد کرد. به عنوان مثال صنایع شیمیایی و نفت و گاز به دلیل خطرات سنگین حوادث در این بخش ها از پارچه های قابل اشتعال برای امنیت کارگران استفاده زیادی می کنند. گرچه استفاده از پارچه های نسوز در لباس ها و تجهیزات مورد استفاده در صنایع مختلف ممکن است هزینه های جدیدی بر صنعت تحمیل کند اما صنعت گران در برخی موارد در انتخاب این محصول به ویژه در آینده نه چندان دور ناگزیر خواهند بود.
تقسیم بندی بازار
بر اساس کاربرد و نوع استفاده این محصول می توان بازار آن را به ساخت و ساز، نفت و گاز، معدن، مواد شیمیایی، دفاع و خدمات ایمنی عمومی، راه آهن، هواپیما، دریایی، خودرو و غیره طبقه بندی کرد. از نقطه نظر جغرافیایی نیز، بازار عمده به آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و اقیانوسیه، آمریکای لاتین و خاورمیانه و آفریقا طبقه بندی می شود.
رقبا و تولید کنندگان اصلی بازار
بازار جهانی منسوجات مقاوم در برابر شعله تقریباً پراکنده است، تعدادی از بازیگران در بازارهای جهانی فعالیت می کنند و تعداد بسیار زیادی هم به صورت محلی فعالیت دارند. این موضوع در ایران هم صادق است.
برخی از بازیگران کلیدی در بازار جهانی پارچه های نسوز عبارتند از DuPont، Royal Tencate Corporate EMEA، PBI Performance Products، Milliken & Company، Huntsman Corporation، Lenzing AG، Teijin Aramid، Solvay SA، Gun Ei Chemical Industry Co. Ltd. و … .
تحلیل منطقه ای
طبق آمار های جهانی، آسیا و اقیانوسیه بر بازار جهانی پارچه نسوز تسلط دارند. سرعت بالای صنعتی شدن و شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه مانند هند، تایلند، مالزی و سنگاپور را نیز می توان به رشد سریع تقاضا در این زمینه نسبت داد. همچنین با توجه به رشد صنعت خودرو، مصرف این محصول در بخش حمل و نقل در آمریکای شمالی افزایش یافته است، بنابراین دومین سهم بازار را به خود اختصاص می دهد. در ایالات متحده نیز کاربردهای نظامی فراوان این محصول موجب ایجاد یک بازار قوی شده است. در کشورهای اروپای غربی مانند بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایتالیا، انتظار می‌رود که تولید و فروش بالای قطعات خودرو به سریع‌ترین رشد بخش صنعتی منجر شود که بازار این منطقه را بیش از پیش جذاب خواهد کرد. همچنین پیش بینی می شود که اقتصادهای در حال توسعه، مانند خاورمیانه و آفریقا، به دلیل افزایش درآمد قابل تصرف و افزایش شهرنشینی، رشد قابل توجهی را در استفاده از این محصولات تجربه کنند. البته همچنان آمریکای لاتین به دلیل وجود جایگزین های فعلی این محصول، رشد کندی را در پیش بینی ها نشان می دهد.
به طور کلی با اینکه هند، تایوان، مالزی و سنگاپور از جمله بزرگ ترین تولید کننده گان پارچه نسوز محصوب می شوند اما پیش بینی ها نشان می دهد که امکان دارد در چند سال آینده چین بازار پارچه های نسوز را هم بدست می آورد.
آیا قیمت بالای پارچه های نسوز به عنوان یک بازدارنده برای پیشرفت این بازار محسوب می شود؟
هزینه بالای پارچه های نسوز، به ویژه در اقتصادهای توسعه یافته، مانع بزرگی برای تولیدکنندگان پوشاک و مصرف کنندگان نهایی بوده است. علاوه بر این، فناوری مورد نیاز برای تولید پارچه های مقاوم در برابر شعله یا همان پارچه های نسوز اختصاصی و گران است. چنین عواملی ممکن است مانع از رشد بازار در بلندمدت شوند.
بزرگترین بخش بازار کدام است؟
در میان کاربردهای پارچه مقاوم در برابر شعله یا پارچه های نسوز، لباس محافظ صنعتی هم از نظر ارزش و هم از نظر حجم غالب بازار را در اختیار داشته و طبق پیش بینی ها همینگونه نیز باقی خواهد ماند. پارچه‌های نسوز در تولید لباس‌های محافظ صنعتی به کار می روند تا مانعی پایدار و بی‌اثر در هنگام قرار گرفتن در معرض حرارت ایجاد کنند. این امر محافظت مؤثری را در برابر دمای بیش از حد یا قرار گرفتن در معرض مستقیم شعله به کاربر ارائه می دهد و در نتیجه جذابیت آن را در بین کارگران افزایش می دهد و به همین دلیل هم تقاضای جهانی را افزایش می دهد.
انواع پارچه های نسوز
- پارچه نسوز آزبستی: این نوع از این پارچه ها برای مواردی همچون حرارت گیری و عایق کاری تاسیسات ساختمانی ، کارخانه ها، دیگ های بخار و صنعتی و همچنین تهیه دستکش و البسه نسوز صنعتی مناسب هستند.
- پارچه نسوز فایبرگلاس: این مواد پارچه از روکش تفلون تشکیل شده است و تا 540 درجه سانتی گراد حرارت را تحمل می کند.
- پارچه گرافیت خالص: این محصولات قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارند و عایق حرارتی بسیارمناسبی هستند. درتهیه لباس های ضدحریق به جای پارچه آزبست می توان از این پارچه استفاده کرد زیرا استفاده از آزبست در بسیاری موارد ممنوع است.
- پارچه سیلیکون: این پارچه از ترکیب پارچه فایبرگلاس با رزین سیلیکون ساخته شده است و به همین دلیل تحمل دمایی بیشتری داشته و می تواند تا 650 درجه سانتی گراد را تحمل کند.
