با ورود نوزاد به شش‌ماهگی، والدین با یک سؤال مهم روبرو می‌شوند: چطور تغذیه‌ی تکمیلی کودک را آغاز کنیم؟ یکی از روش‌های نوین و علمی که در سال‌های اخیر مورد استقبال زیادی قرار گرفته، روش BLW یا همان Baby-Led Weaning است.
در این روش، کودک با تکیه بر غریزه و توانایی‌های خود، فرآیند غذا خوردن را آغاز می‌کند. او خودش غذا را با دست می‌گیرد، آن را بررسی می‌کند، در دهان می‌گذارد و به مرور یاد می‌گیرد چگونه بجود و ببلعد.
این مقاله، یک راهنمای کامل و کاربردی برای والدینی است که قصد دارند این روش را به‌درستی و با اطمینان آغاز کنند.
BLW چیست و چرا روش مناسبی است؟
روش BLW، بر پایه‌ی احترام به رشد طبیعی کودک طراحی شده است. در این شیوه، هیچ نیازی به قاشق، پوره یا غذاهای ویژه نوزاد نیست. کودک از همان ابتدا با غذای خانواده (در شکل و بافت مناسب خودش) آشنا می‌شود.
فواید این روش:
استقلال و اعتمادبه‌نفس: کودک خودش غذا را انتخاب و مدیریت می‌کند.
کاهش بدغذایی: کودک با غذا رابطه‌ای طبیعی و مثبت پیدا می‌کند.
توسعه مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت: گرفتن غذا، لمس و هدایت آن به دهان، برای تقویت دست‌ها و هماهنگی چشم و دست عالی است.
هم‌غذایی با خانواده: کودک از همان ابتدا سر سفره حضور دارد.
تقویت مهارت جویدن: برخلاف پوره، کودک با جویدن زودتر آشنا می‌شود.
آشنایی با تنوع غذایی و حس‌های مختلف: طعم، بافت، رنگ و دمای غذا را به‌صورت مستقیم تجربه می‌کند
چه زمانی BLW را شروع کنیم؟
روش BLW معمولاً در ۶ ماهگی آغاز می‌شود، اما پیش از شروع، باید مطمئن شوید کودک آمادگی جسمی و رشدی لازم را دارد:
توانایی نشستن بدون کمک (یا با کم‌ترین حمایت)
کاهش یا حذف رفلکس بیرون‌انداختن با زبان
توانایی گرفتن اشیاء با دست و رساندن آن‌ها به دهان
علاقه‌مندی به غذای اطرافیان
آموزش روش BLW
مرحله ۱: آماده‌سازی محیط
- از صندلی غذای ایمن با پشتی مناسب استفاده کنید.
- سطحی صاف و تمیز برای قرار دادن غذا فراهم کنید.
- پیش‌بند بلند یا لباس راحتی و قابل شست‌وشو برای کودک آماده کنید.
- خودتان را برای مقداری ریخت‌وپاش آماده کنید؛ این بخش طبیعی فرآیند یادگیری است.
مرحله ۲: انتخاب غذای مناسب برای شروع
غذاهای اولیه باید:
کاملاً نرم و قابل له شدن با لثه باشند
بدون نمک، شکر و ادویه‌ی اضافه تهیه شده باشند
به شکل تکه‌های بلند یا بزرگ‌تر برش داده شوند تا کودک به‌راحتی بتواند آن‌ها را در دست بگیرد.
.jpg)
نمونه‌هایی از غذاهای مناسب:
موز، آووکادو، گلابی یا هلو نرم
هویج، کدو، سیب‌زمینی یا کلم بخارپز شده
تخم‌مرغ آب‌پز
تکه‌های گوشت یا مرغ کاملاً پخته و نرم
تکه‌های نان تست ساده
پاستای ساده‌ی نرم‌شده
برنج له‌شده یا عدس پخته‌شده
بهتر است غذاها بدون افزودنی (نمک، شکر، ادویه‌جات) و با بخارپز یا پخت در آب آماده شوند.
مرحله ۳: همراهی و نظارت صحیح
- اجازه دهید کودک با غذا بازی کند و آن را لمس کند .
- از قاشق یا کمک مستقیم پرهیز کنید، مگر در موارد خاص.
- کنار کودک بنشینید و او را تشویق کنید، اما اصرار نداشته باشید که حتماً بخورد.
- به یاد داشته باشید که در هفته‌های ابتدایی، هدف یادگیری است نه خوردن.
بخش چهارم: نکات ایمنی بسیار مهم
سلامت و ایمنی کودک در این روش اهمیت بسیار زیادی دارد:
کودک باید همیشه تحت نظارت مستقیم بزرگسال باشد.
از غذاهایی که خطر خفگی دارند پرهیز شود، مانند:
- مغزها و آجیل‌ها
- انگور کامل
- تکه‌های بزرگ گوشت سفت
- سبزیجات خام و سفت
غذا باید به اندازه‌ای نرم باشد که با فشار لثه له شود.
آموزش کمک‌های اولیه در خفگی (مانور هایملیخ) برای والدین بسیار توصیه می‌شود.
.jpg)
بخش پنجم: تغذیه تکمیلی تا یک‌سالگی، نقش اصلی با شیر مادر یا شیر خشک است
نکته‌ی مهم در روش BLW این است که تا حدود ۱۲ ماهگی، غذای اصلی کودک همچنان شیر مادر (یا شیر خشک) باقی می‌ماند. غذاهای جامد در این سن، بیشتر نقش آموزشی و مکمل دارند.
بخش ششم: برنامه‌ریزی غذایی و افزایش تدریجی تنوع
با گذشت چند هفته، می‌توانید به‌آرامی گروه‌های غذایی دیگر را هم به رژیم کودک اضافه کنید:
پروتئین‌ها (گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، عدس، حبوبات)
سبزیجات متنوع
نان و غلات
لبنیات بدون نمک (در حد کم)
میوه‌های متنوع
از ۹ ماهگی به بعد می‌توان غذاهای ترکیبی و دارای چند بافت را هم معرفی کرد.
پرسش‌های رایج مادران:
آیا کودک من در این روش به‌اندازه‌ی کافی غذا می‌خورد؟
در ماه‌های اول ممکن است مقدار غذای خورده‌شده کم باشد، اما کودک از طریق شیر نیازهای تغذیه‌ای‌اش را تأمین می‌کند.
اگر کودک دچار حالت تهوع یا سرفه شود، باید نگران باشم؟
سرفه و تف کردن بخشی از یادگیری بلع است. این با خفگی فرق دارد. تفاوت این دو را بشناسید.
آیا می‌توان گاهی غذا را با قاشق داد؟
بله، به‌شرطی که کودک تمایل نشان دهد. اصل BLW یعنی کودک خودش غذا را هدایت کند.
آیا BLW برای کودک من مناسب است؟
اگر کودک‌تان آمادگی جسمی و رشدی لازم را دارد، روش BLW میتواند تجربه‌ای مثبت، طبیعی و لذت‌بخش برای شما و فرزندتان باشد. تنها کافی‌ست اصول پایه را به‌درستی بشناسید، از عجله و اجبار پرهیز کنید و با حوصله، کودک را در مسیر یادگیری همراهی نمایید.
در صورتی که مایل هستید این مسیر را با برنامه‌ریزی دقیق‌تر، نمونه غذاها، جدول زمان‌بندی و آموزش‌های تخصصی‌تر ادامه دهید، دوره آموزشی دکتر بهاره ایمانی میتواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
