بریدگی، سوختگی و دیگر آسیب‌هایی که حین فعالیت‌‌های روزمره به پوست می‌رسد ممکن است پس از بهبود، ظاهر ناخوشایندی روی پوست برجا بگذارد یا حتی در موارد شدید منجر به ایجاد جوشگاه یا جای جوش شود. پیشگیری از بروز این ضایعات پوستی نیاز به رعایت مراقبت‌هایی پس از جراحت دارد که هرچه در فاصله کمتری از آسیب باشد، نتیجه بهتری دارد.
به گزارش بهداشت نیوز، جوشگاه یا اثر جراحت در نتیجه ترمیم پس از آسیب پوستی ایجاد می‌شود. پوست از سه لایه اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است. اپیدرم لایه سطحی پوست است که سلول‌های مرده آن هنگام شست‌وشو جدا و به‌شکل پوسته‌ریزی دیده می‌شود.
درم لایه ضخیم‌تر و زیر لایه اپیدرم است. هیپودرم نیز لایه عمقی‌تر پوست است که از سلول‌های چربی تشکیل شده است.
پوست از اندام‌های داخلی در برابر آسیب‌های مختلف محافظت می‌کند و جراحت فقط در صورتی بدون هیچ اثری بهبود می‌یابد که فقط اپیدرم درگیر شود. اما زمانی که آسیب به درم برسد با ایجاد جوشگاه کم‌وبیش جدی همراه است.
البته هرچه شدت جراحت بیشتر یا با عفونت همراه باشد، احتمال جوشگاه نیز افزایش می‌یابد.
عوامل دیگری مانند افزایش سن، تیرگی پوست، کمبود ویتامین‌ها و املاح، چاقی، دیابت، اختلال در جریان خون، استرس و استعمال دخانیات نیز در تشدید جوشگاه تاثیر دارند.
سینه، پشت، بخش خارجی دست‌ها و مفاصل نیز قسمت‌هایی از بدن هستند که با احتمال بیشتر جوشگاه همراه است.
هنگام بروز جراحت چه باید کرد؟
اولین اقدام هنگام درمان هر نوع جراحت، شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون است تا احتمال ایجاد عفونت به حداقل برسد.
سپس باید محل آسیب و زخم را ضدعفونی کرد. بهتر است از پانسمال استریل یا پارچه کاملا تمیز استفاده شود زیرا عفونت یکی از مهم‌ترین عوامل بروز جوشگاه است. در صورتی‌که اجسام خارجی مانند خرده‌های شیشه، سنگ یا … در محل آسیب باقی مانده حتما باید به مراکز درمانی مراجعه کرد تا توسط پزشک از روی زخم جدا شود. بی‌توجهی به این مسئله می‌تواند منجر به تشدید آسیب شود.
پس از تمیزکردن و ضدعفونی آسیب باید محل جراحت را با پانسمان مناسب پوشاند. پانسمان نباید به حالت چین‌خوردگی روی جراحت باقی نماند و محکم نیز نباشد.
جراحت پوستی باید از هر عامل احتمالی عفونت همچنین پرتوهای خورشید محافظت شود. البته باید توجه داشت که پانسمان هر روز تعویض شود.
استفاده روزانه از روغن‌های گیاهی طبیعی سرشار از ویتامینE در ترمیم بافت ثابت شده است. روغن بادام شیرین یکی از این بهترین روغن‌ها برای بهبود آسیب‌های پوستی است.
پس از اینکه زخم تا حدی بهبود یافت، ماساژ ملایم می‌تواند به روند ترمیم سلولی کمک کند و باعث حفظ نرمی و لطافت پوست شود.
توجه به تغذیه نیز اهمیت دارد. مصرف منابع سیلیسیوم مانند نان سبوس‌دار، موز، سیب، جعفری، گردو، خرما، قارچ، بادام و عدس روند سنتز الیاف کلاژن و الاستین را تسریع می‌کند و در حفظ لطافت و انعطاف‌پذیری پوست تاثیر دارد. نوشیدن آب کافی و دریافت پروتئین‌ها نیز در این زمینه بسیار موثر است.
منبع: سلامت
