توهین عبارت است از: “رفتار و گفتاری که منجر به رنجش و آزرده خاطر شدن مخاطب و هم چنین موجب خفیف شدن جایگاه طرف مقابل گردد، طبق قانون چنین عملی جرم محسوب می‌شود.”
جرم توهین عنوانی نسبی می باشد . بدین صورت که ممکن است عمل ما نسبت به شخصی با توجه به موقعیت و فرهنگش توهین تلقی شود، لکن همان گفتار یا عمل نسبت به فرد دیگر توهین محسوب نگردد.
نکته:
فلذا در تحقق جرم توهین، علاوه بر ارکان مادی، معنوی، قانونی می بایست به سایر شرایط نیز توجه کرد و آن ها را هم در نظر داشت. در این حالت دادگاه با در نظر گرفتن موقعیت فرد بزه‌دیده و فرهنگ وی ،شرایط را بررسی و مد نظر قرار می‌دهد.
انواع توهین
- توهین ساده
- توهین مشدد
توهین ساده عبارت است از :
“اعمالی از قبیل استعمال الفاظ رکیک ، فحاشی ، به شکل گفتار و یا کردار و هم چنین اشارات نامتعارف دست و چشم و حتی از طریق پیامک و …. ”
که به مجازات آن در ماده (ماده 608 قانون مجازات اسلامی) اشاره شده است :
“توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا 74 ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود . ”
توهین مشدد عبارت است از :
“رفتار و اهانت هایی که مستلزم مجازات های سنگین تر برای مرتکب خواهد بود .”
که به مجازات آن در (ماده 609 قانون مجازات اسلامی) اشاره شده است :
“هركس با توجه به سمت، به يكي از روسای سه قوه يا معاونان رئيس جمهور يا وزرا يا يكي از نمايندگان مجلس شورای اسلامی يا نمايندگان مجلس خبرگان يا اعضای شورای نگهبان يا قضات يا اعضای ديوان محاسبات يا كاركنان وزارتخانه ها و موسسات و شركتهای دولتی و شهرداريها، در حال انجام وظيفه يا به سبب آن توهين نمايد ، به سه تا شش ماه حبس و يا تا ( 74 ) ضربه شلاق و يا پنجاه هزار تا يك ميليون ريال جزای نقدی محكوم مي شود ”
اقسام توهین در قانون مجازات اسلامی :
- توهین به رهبری
بر اساس (ماده 514 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات) :
“هر کس به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان‌ا… علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس‌از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. ”
- توهین به مقامات دولتی ایران
بر اساس (ماده 609 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات) :
“هر کس با توجه به سمت یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهوری یا وزراء یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداری ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به سه تا شش ماه حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.”
نکته :
جزای نقدی مندرج در این ماده به موجب مصوبه مورخ 1399/12/25 هیات وزیران به دو (2،000،000) تا بیست و پنج (25،000،000) میلیون ریال تعدیل شد .
- توهین به مقدسات اسلام
بر اساس (ماده 513 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات) :
“هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین علیه السلام یا حضرت صدیقه طاهره علیه السلام اهانت نماید ، اگر مشمول حکم ساب النبی باشد ، اعدام می شود . در غیر این صورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم می شود . ”
- توهین به مقامات سیاسی خارجی
بر اساس (ماده ۵۱۷ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات) :
“هر کس علناً نسبت به رئیس کشور خارجی یا نماینده سیاسی آن که در قلمرو خاک ایران وارد شده است توهین نماید به یک تا سه ماه حبس محکوم می‌شود مشروط به اینکه در آن کشور نیز در مورد مذکور نسبت به ایران معامله متقابل بشود.”
تبصره – اعمال مواد این فصل منوط به تقاضای دولت مربوطه یا نماینده سیاسی آن دولت یا مطالبه مجنی‌علیه یا ولی او است و در صورت استرداد تقاضا تعقیب جزائی نیز موقوف خواهد شد.
شرایط لازم برای تحقق جرم توهین :
- 1- علنی بودن توهین
- 2- جرم بودن رفتار ارتکابی
- 3- ارتجالی نبودن توهین
- 4- زنده بودن مخاطب
- 5- وجود مخاطب معین
- 6- شخص حقیقی بودن مخاطب
اثبات جرم توهین
چنانچه توهین از طریق پیامک و یا … باشد، اثبات آن در دادگاه با توجه به شواهد و ادله مکتوب به راحتی امکان پذیر است. لکن در توهین شفاهی ، اثبات می بایست از طریق شهادت شهود و یا اقرار توهین کننده نزد مراجع قضایی به عمل بیاید .
پیامک های توهین آمیز :
مجازات ارسال پیامک توهین و تهدید بر اساس محتوای آن، از دو میلیون الی ده میلیون و حتی بالاتر می باشد. حتی ممکن است ارسال کننده به حبس و یا شلاق محکوم گردد.
بر اساس (ماده 641 قانون مجازات اسلامی) :
“هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاههای مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.”
تهدید :
بر اساس (ماده 669 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات ) که بیان میدارد :
“هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید ، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد ، به مجازات …محکوم خواهد شد”
مطابق ماده فوق الذکر؛ تهدید به معنای ترساندن طرف مقابل، نسبت به یک عمل نامشروع می باشد و اما وسیله ای که برای این مهم استفاد می گردد ، حائز اهمیت نمی باشد به عبارت دیگر ترساندن به هر نحو اعم از ؛ لفظ و یا هر عملی که منجر به ترساندن دیگری شود، انجام می پذیرد .
شرایط تحقق جرم تهدید :
- 1- یک نفر با لفظ و یا عمل خود دیگری را بترساند.
- 2- تهدید نسبت به عمل نامشروعی اتفاق افتاده باشد .
- 3- این این عمل قرار باشد در آینده اتفاق بیفتد .
- 4- صرف ترساندن ، جرم محقق شده ( مطلق بودن جرم )
مجازات جرم تهدید
مجازات این جرم در (ماده 669 قانون مجازات اسلامی) تعیین شده است :
“هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید ، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد ، به مجازات *شلاق تا 74 ضربه یا *زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد ”
***بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، میزان حبس این جرم، در حداقل و حداکثر، به نصف تقلیل یافته و به 1 ماه تا 1 سال، تبدیل شده است.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل کیفری، وکیل پایه یک دادگستری با شماره تلفن 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.
